Tuğluk Oyunu
Melis Akyürek paylaştı.
Sevgili Emel Esin'e göre, Türk mantık ve düşünce sisteminde, tıpkı Ocak ve Ateş gibi, Ağaç ve Sırık ikonografileri de, Sülale ve Egemenlik ile ilgili sembollerdir ve Hakimiyet-Hükümdarlık işaretleridir. Eliade'ya göre Ağaç ve Sırık, Kozmik Merkezlerdir ve Tanrı ile iletişimi sağlayan yollar olarak görülür. Göktürkler ile alakalı mitolojide, Aşina soyundan gelen 10 oğul bir ağacın altında toplanırlar. Ağacın en yüksek yerine tırmanan ya da atlayan oğulu "Baş" seçeceklerdir. Adı "Türk" olan en küçük oğul en tepeye çıkar ve onu kendilerine baş seçerler.
Oğuz Kağan Destanında da Oğuz, fethettiği topraklar üzerine 40 kulaç direk-sırık diktirerek, birinin tepesine Gümüş Tavuk diğerinin tepesine Altın Horoz diktirir. Aldığı toprakları, "Kozmikleştirerek" bu toprakların hakimi olduğunu gösterir. Biliyoruz ki savaşlarda da, Batrak yada Mızrak ucundaki Bayrak Direkleri, ele geçirilen toprak üzerine saplanarak, sahiplenilmiş olur. Sevgili Emel Esin, Batı Göktürklerinin her bahar ayında yapılan Tahta Çıkma yani Cülus töreninde, Sırık Oyunu ya da Tu-Lu Oyunu adını verdikleri, tepesinde "Kuş" olan bir oyun oynadıklarını söyler. Yaz mevsimini ifade eden bu Kuş, "Kızıl Saksağan Takımyıldızıdır". Sırık, direk, terek, vb. semboller ise tüm yıldızların, gezegenlerin ve dolayısıyla evrenin etrafında döndüğü var sayılan, Kutup Yıldızının yersel izdüşümleridir. Tu-Lu Oyunu adını Göktürklerin bir Boyu olan Tu-Lu Boyundan alıyordu.
Tulu oyununda sırığın tepesine altın horoz ya da tavuk dikiliyordu. Sırığa tırmanan gençler, Horozun ağzına konmuş değerli bir hediyeyi elde etmeye çalışıyorlardı. Bu oyunun Göktürkler tarafından oynandığı 615 tarihli Çin kayıtlarından öğrenilebilir.
Sevgili Emel Esin, Göktürklerin oynadığı Tulu Oyunu ve Oğuz Kağanın diktirdiği sırıkların tepesine konan Horoz ve Tavuk figürlerinin benzerliğine dikkat çeker. Ve yine Emel Esin, sırıkların tepesine tavuk ya da horoz dikme ritüelinin, Türkler'de "Yurt Kurma Ayini" olduğunu ifade eder. Tıpkı, savaşlarda "Bayrak Dikme Töreninde" olduğu gibi, Topraklar sahiplenilmiş olurdu.
Emel Esin bu eski Göktürk Oyununun Surnamelerde görülebileceğini ve çeşitli şekillerde, Nakkaş Levni tarafından resimlendiğini ifade eder. Bu törenlerde Gençler, Gümüş bir sürahi içine konan Altınları kazanmak için, ortaya dikilen sırığa tırmanırlar. Prof. Dr. Ahmet Ercilasun Hocaya göre Tulu kelimesinin Türkçe karşılığı TUĞLUK olarak okunuyordu. Yani bu Göktürk Boyunun adı Tuğluk Boyu, oyunun adı ise TUĞLUK OYUNU idi. Tuğluk adı oyunda kullanılan Tuğ'a benzer Sırık'tan da anlaşılabilir. Nuray Bilgili.
Melis Akyürek 2022-11-27 20:13:57 anında paylaştı.