Sosyal Bilgiler 7. Sınıf 2.Ünite KÜLTÜR VE MİRAS İNSANI YAŞAT Kİ DEVLET YAŞASIN KAZANIM DERS NOTU 6

İNSANI YAŞAT Kİ DEVLET YAŞASIN

Osmanlı fetihleri sadece silahla sağlanmamıştır bunun yanında hem fetihleri kolaylaştırmak hem de fethedilen yerlerdeki insanların devlete bağlılığı artırmak için çeşitli teşkilatlar çalışmalar yapmıştır.

Abdal¢n-ı Rum (Dervişler):

Askerlerden önce fethedilecek bölgeye gidip insanların gönüllerini kazanmaya çalışan kişilerin de fetihlerde büyük rolü vardır. Bu gönüllü insanlara derviş manasına gelen Abdal veya Abdal¢n-ı Rum deniliyordu. Bu dervişler hem İslamiyet'in yayılmasını sağladı hem de Gaza ve Cihat anlayışını yaydılar. Bunlar Anadolu'nun manevi mimarları Yunus Emre, Hacı Bekt¢ş-ı Veli gibi şahsiyetlerin yolundan gidiyorlardı.

Ahiy¢n-ı Rum (Ahiler):

Ahi Evran tarafından kurulan esnaf teşkilatıdır. Hem zanaatkar yetiştirilen hem de ahlaki eğitimin verildiği yerlerdir. Anadolu'da bozulan ekonomik hayatı yeniden tesis etmişler ve Osmanlının kuruluşunda Osmanlı'ya destek vermişlerdir.

Baciy¢n-ı Rum(Kadınlar):

Ahi Evran ın eşi Fatma Bacı tarafından kurulmuştur. Kadınların sosyal, ekonomik, sanatsal kültürel gibi her alanda gelişmesi için çalışmıştır. Kadınlar arasında birlik ve beraberliği sağlamıştır.

Gaziy¢n-ı Rum (Gaziler ve Alpler):

Anadolu'nun fethinde ve Osmanlının kuruluşunda önemli bir yere sahip olan gazi ve Alpler vatan uğruna canını bile vermekten çekinmeyen gaza ve cihat ruhu ile hareket eden kahramanlardır.

İSTİMALET POLİTİKASI VE MİLLET SİSTEMİ:

Osmanlı fetih politikasında istimalet (hoşgörü) politikasının önemi büyüktür. Zira Osmanlı fethettiği yerdeki halkın dinine diline yaşamına karışmamış onları hoşgörü ile yönetmiştir. Ayrıca Toplumu millet sistemine göre idare etmiştir. Irk esasına göre değil din esasına göre yönetmiştir. Millet sisteminde Gayrimüslim halk yöneticilerini kendileri seçmiş kendi kendilerini idare etmiştir. Uygulanan bu sistemler sayesinde gayrimüslim halk uzun yıllar Osmanlı idaresinde barış içinde yaşamıştır.

FETİH VE FATİH:

Birçok hükümdarın isteyip te yapamadığı İstanbul'un fethini gerçekleştiren Sultan Mehmet Han Sultan II. Murat'ın oğludur. Küçük yaştan itibaren iyi bir eğitim almıştır. "Avni" lakabıyla şiirler yazacak kadar edebiyat bilgisine, topların tasarımını yapacak kadar matematik ve mühendislik bilgisine sahiptir. Ayrıca Fatih'in padişah olduktan sonra da çeşitli ilimleri tahsil için hoca tayin edip her gün belli saatte ders dinlediği söylenir. Farsça, Arapça, Yunanca, Sırpça, Slavca ve İtalyancayı öğrendiği bilinmektedir.

2. Murat Döneminde Anadolu ve Balkanların büyük bölümü fethedilmesine rağmen İstanbul arada toprak bütünlüğünü bozan bir konumda kalmıştır.

İSTANBULUN FETHİNİN NEDENLERİ

SİYASİ NEDEN:
➢ İstanbul'a h¢kim olması ve toprak bütünlüğünü bozması.
➢ Osmanlı şehzadelerini ve Anadolu Beyliklerini kışkırtması.
➢ Haçlılardan yardım istemesi ve Haçlı seferlerine sebebiyet vermesi.
➢ Osmanlının güvenliğini tehlikeye sokması.

EKONOMİK NEDEN:
➢ Hem Karadeniz ve Akdeniz ticaretine hem de İpekyolu ticaretine engel teşkil etmesi.

DİNİ NEDEN:
➢ Hz. Muhammed'in (S.a.v.) "Konstantinopolis (İstanbul) bir gün mutlaka fethedilecektir.Onu fetheden asker ne güzel asker, onu fetheden komutan ne büyük komutandır. Hadisine nail olma isteği.

İSTANBULUN FETHİ İÇİN OSMANLININ YAPTIĞI HAZIRLIKLAR:
Anadolu hisarının karşısına Rumeli (Boğazkesen) hisarı yaptırıldı.
Surları yıkmak için ŞAHİ denilen büyük toplar döktürüldü.
İstanbul'u Denizden kuşatmak için 400 parçalık donanma hazırlandı.
Batıdan gelen tehlikeye karşı Balkanlara ordu gönderildi.
Surlara yaklaşmak ve aşmak için büyük tekerlekli kuleler yapıldı.
Anadolu beylikleri ile barış anlaşmaları yapıldı.

İSTANBULUN FETHİNİ ENGELLEMEK İÇİN BİZANSIN YAPTIĞI HAZIRLIKLAR:
Surları tamir etti ve sağlamlaştırdı.
Gemi geçişini önlemek için Haliç'i Zincirle kapattı.
Avrupa'dan ve Papa'dan yardım istedir.
Kızgın yağlar ve Grejuva ateşi hazırladılar.

İSTANBULUN FETHEDİLEMESİ:
Tüm hazırlıkları tamamlayan Sultan Mehmet han ordusunu 6 Nisan 1453'te surların önünde konuşlandırdı. 12 Nisan 1453'te top atışları ile fetih hareketi başladı. Bizans Osmanlı donanmasının Haliç'e girişini önlemek için Haliç'i zincirlerle kapattı. Bunun üzerine Osmanlı, donanması karadan yürütülerek Haliç'e indirildi. 53 günlük kuşatma ve çaba sonrası 29 Mayıs 1453 şehir fethedildi.

İSTANBULUN FETHİNİN SONUÇLARI :
Osmanlı Toprak Bütünlüğü sağlandı.
Osmanlı Devleti İmparatorluk haline geldi ve İstanbul Başkent oldu.
Karadeniz ticaret yolunun ve İstanbul Boğazının denetimi Osmanlıya geçti.
2. Mehmet FATİH unvanını aldı.
Bizans İmparatorluğu sona erdi.
Bizanslı bilim insanları İtalya'ya kaçarak Rönesans'ın başlamasına etki ettiler.
Ticaret yolları Osmanlının denetimine geçti. Bu coğrafi keşiflere neden oldu.
Topların Surları yıkabileceği anlaşıldı. Bu Avrupa'da derebeylik sisteminin sona ermesine sebep oldu.
Orta çağ Kapandı Yeni çağ açıldı.
Ayasofya Kiliseden Camiye dönüştürüldü.

FATİH DÖNEMİNDE DENİZLERDE YAPILAN FETİHLER:
Fatih döneminde ticaretin güvenliğini sağlamak için bütün ege kıyıları ege adaları ve Cenevizlilerden Amasra, Candaroğullarına son verilerek Sinop, Trabzon Rum İmparatorluğu'na son verilerek Trabzon, Kırım Hanlığına son verilerek Kırım alınmıştır. Amasra, Sinop, Trabzon ve Kırım alınarak Karadeniz Türk Gölü haline getirilmiştir.

DOĞUNUN FATİHİ: YAVUZ SULTAN SELİM (1512-1520):
Fatih Sultan Mehmet'in torunu olan I. Selim Babası II. Beyazıt'ı tahttan indirerek devletin başına geçmiştir. Öncelikli olarak Osmanlı Devleti'nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Osmanlı topraklarını 8 yıl gibi kısa bir sürede 2,5 kat büyütmüştür. Padişahlığı döneminde Anadolu'da birlik sağlanmış; İran'da bulunan Safevi devletine karşı üstünlük kurmuş halifelik Mısır Memluklerden Osmanlı Hanedanına geçmiştir. Ayrıca devrin en önemli iki ticaret yolu olan İpek ve Baharat Yolu'nu kontrol etmiştir.

ÇALDIRAN SAVAŞI 1514:
Yavuz Sultan Selim doğudan gelecek şii Safevi tehlikesini ortadan kaldırıp Anadolu'yu güvenlik altına almak ve Doğudaki bütün islam devletlerini birleştirmek için 1514 baharında İran seferine çıktı. Safevi devletinin başında bulunan şah İsmail'le 1514 yazında Çaldıran Ovasında yapılan savaşı top üstünlüğü bulunan Osmanlı devleti kazandı.

TURNADAĞ SAVAŞI 1515:
Yavuz Sultan Selim bu savaşla Dulkadiroğlu Beyliği'ni ortadan kaldırmıştır. Böylece Anadolu'da Türk birliği kesin olarak sağlanmıştır.

MERCİDABIK VE RİDANİYE SAVAŞI 1515-1516:
Yavuz Sultan Selim bu savaşla Memluk Devleti'ni ortadan kaldırarak Osmanlı topraklarını Afrika Kıtası'na kadar genişletmiştir.

Siyasi Sonuçları:
Suriye, Filistini, Mekke, Medine ve Mısır Osmanlıya geçti.

Ekonomik Sonuçları:
Baharat Yolu'nun denetimi Osmanlıya geçti.

Dini Sonuçları:
Halifelik Osmanlıya geçti Kutsal Emanetler İstanbul'a getirildi.

UNVANI KANUN OLAN PADİŞAH: I. SÜLEYMAN (KANUNİ):

Osmanlı Devleti'nde 46 yıl ile en uzun süre tahtta kalan padişahtır. Adaleti ve yaptığı kanunlar sayesinde "Kanuni" unvanını almayı hak etti. Döneminde Osmanlı Devleti hem doğuda hem de batıda güçlü bir konuma geldi.
➢ 1521 de Orta Avrupa'nın kilidi durumundaki Belgrat onun zamanında aldı.
➢ 1526 da Mohaç Savaşında Macar ordusunu 2 saat gibi kısa bir sürede yenerek tüm Macaristan'a h¢kim olmuştur
➢ Alman İmparatoru Şarlken'e karşı Fransa kralı Fransuvayı desteklemek için Fransa'ya ekonomik ayrıcalık olan kapitülasyonları tanımıştır.
➢ 1529 da Viyana kuşatıldı ancak ağır kış şartlarının da etkisiyle sonuç alamadı.
➢ Akdeniz'de h¢kimiyeti sağlamak için önemli olan Rodos Adası alındı (1522). Barbaros Hayreddin Paşa Preveze Deniz Savaşı'nda (1538) haçlı donanmasını yendi ve Akdeniz'de üstünlüğün Osmanlı Devleti'ne geçti.

DENİZLERDEKİ FETİHLER:
➢ Orhan Bey zamanında Karesioğullarının alınmasıyla karesi donanması Osmanlı'ya geçti ve ilk denizcilik faaliyetleri başlamıştır.
➢ Osmanlı Devleti ilk deniz savaşını 1416 yılında Çelebi Mehmet Dönemi'nde Venedikliler ile yapmış, ancak başarılı olamamıştır.
➢ Fatih Sultan Mehmet döneminde Amasra, Sinop, Trabzon ve Kırım'ın alınması ile Karadeniz Türk gölü haline geldi.

AKDENİZ HAKİMİYETİ:
➢ Kanuni Sultan Süleyman Dönemi Akdeniz'de Osmanlı Devleti'nin h¢kimiyet kurduğu dönemdir.
➢ 1538 de Andrea Doria öncülüğündeki Haçlı donanması ile yapılan Preveze Deniz Savaşını Osmanlı donanması başında bulunan Barboros Hayrettin Paşa kazandı ve Akdeniz'de ki üstünlük Osmanlı'ya geçti.
➢ 1571 de Lala Mustafa Paşa doğu Akdeniz'in ve ticaretin güvenliğini sağlamak için Kıbrıs Adası fethetti. Bunun üzerine Haçlı donanması İnebahtı Deniz Savaşı'nda Osmanlı donanmasını mağlup etti ve donanmayı yaktı.

BARBOROS HAYRETTİN PAŞA:
Sakalının rengi nedeniyle Avrupalılar "Kızıl Sakallı" anlamına gelen "Barbaros" unvanını vermişlerdir. Bir gemi ile başladığı denizcilikte zamanla Akdeniz'de önemli bir deniz gücü h¢line geldi ve Cezayir'i ele geçirdi. Yavuz Sultan Selim'in Dönemi'nde gönüllü olarak Osmanlı'ya katıldı ve Cezayir, Osmanlı toprağı oldu. Kanuni Sultan Süleyman onu İstanbul'a çağırarak donanma komutanı (Kaptan-ı Derya) yaptı. En büyük başarısı haçlı donanmasına karşı kazandığı Preveze Deniz Zaferi'dir

Melis Akyürek 2020-11-04 20:26:47 anında paylaştı.