Sosyal Bilgiler 7. Sınıf 2.Ünite KÜLTÜR VE MİRAS OSMANLI KÜLTÜR, SANAT VE ESTETİK ANLAYIŞI KAZANIM DERS NOTU 9
Melis Akyürek paylaştı. Üç kıtada hakimiyet kuran Osmanlı Devleti çevresindeki kültürleri hem etkilemiş hem de bu kültürlerden etkilenmiştir. Hüküm sürdüğü coğrafyalar da birçok eser bırakmıştır. Osmanlı Kültürünün zenginliği birçok yerli ve yabancı seyyahın eserlerine konu olmuştur.
SEYYAH Bir yeri gezmek görmek o yer hakkında bilgi edinmek amacıyla gezi yapan kişiye denir. Bu kişilerin yazdığı eserlere de SEYAHATNAME denir. Osmanlının en ünlü seyyahlarından birisi de Evliya Çelebidir.
Seyyahlar Osmanlı toplumunda kadının önemini, aile yapısının çok sağlam olduğunu , yaşlılar ve çocuklar arasında yaşanan sevgi ve şefkati özellikle vurgulamışlardır.
Charles Fellows (Çars Fellov) notlarında "Türkler arasında yaşayan birisinin dikkatini çeken temel özellik onların konukseverlik olduğunu belirtmiştir.
Manuel Serrano Sanz (Manuel Serano Senz) adlı seyyah "Türkiye'nin Dört Yılı (1552- 1556)" adlı eserinde Ülkenin dört bir yanında camiler, hamamlar, kervansaraylar, çeşmeler gibi bolca Hayratların bulunduğunu belirtmiştir.
Osmanlı, mimari eserlerinde hayvanları korumayı da ihmal etmemiştir. Yine kuşlar için büyük yapıların çatılarına ya da duvarlarına kuş evleri yapılmıştır. Mezar taşlarına kuşların su içebileceği bölümler yaptırmıştır.
Salamon Schweigger (Zalumon Şıvayga) gibi Avrupalı seyyahlar, seyahatnamelerinde İstanbul'un her yerinde imarethaneler (Aş Evleri) gibi hayır kurumlarının olduğundan bahsederler. Bu imarethanelerden Müslüman ya da Gayrimüslim herkes faydalanmıştır.
Osmanlı insanının dikkat çeken bir yardımlaşma geleneği de Zimem Defterlerindeki (Veresiye Defterleri) borçların silinmesidir. Zengin kişiler Ramazan ayında bakkallara gider Zimem Defterini satın alarak borçlu olanların borcunu silermiş.
Osmanlı Kültürel ögelerinin en önemli parçalarından biriside Türk Kahvesidir. Türk kahvesi Yemen'den İstanbul'a getirilmiş ve bir süre sonra Osmanlının simgesi haline gelmiştir. Eve misafir geldiği zaman ona sunulan kahvenin yanında su da gelirdi. Şayet misafir toksa önce kahveyi alır, açsa suyu alırdı. Ona göre ya yemek sofrası hazırlanır ya da meyve ikram edilirdi.
ÇİNİ SANATI: Osmanlıca kökenli bir sözcük olan "çini" sırlı kap anlamına gelmektedir. Çini, toprağın pişirildikten sonra şekil verilip tabak, vazo ve sürahi gibi eşyalar üretilmesine dayalı bir el sanatıdır. İç ve dış mimari süslemesinde yaygın olarak kullanılmıştır.
EBRU SANATI: Türkistan'da ortaya çıkıp oradan İpek Yolu ile dünyaya yayıldığı düşünülmektedir. Ebru kıvamlı suyun üzerine gül dalı ve at kılından mamul fırçalar yardımıyla sığır ödü ilave edilerek ayarlanmış, suda erimez boyaların yüzeye serpilip k¢ğıda alınmasıyla oluşan k¢ğıt bezeme (süsleme) sanatıdır.
HAT SANATI: "Hat" güzel yazı yazma ve süsleme sanatıdır. Bu işi yapanlara da hattat denir. Osmanlının meşhur hattatları; Şeyh Hamdullah, Ahmet Karahisar®, Hafız Osman, Dedezade gibi isimlerdir. Osmanlı döneminde Anadolu'da özel bir ekol oluşmuş ve büyük hattatlar yetişmiştir.
Osmanlı dönemi sanatının belli başlı bu örnekleri dışında Minyatür, Cam İşlemeciliği. Vitray (Cam süsleme sanatı) ağaç işlemeciliği (oymacılık ve kakmacılık) kuyumculuk, çömlekçilik gibi önemli sanat ve zanaat dalları da mevcuttur.
Melis Akyürek 2020-12-15 10:20:59 anında paylaştı.