T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 2. Ünite Mondros Ateşkes Antlaşması ve İşgaller (konu özeti)

MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI VE İŞGALLER

MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI (30 EKİM 1918)
Osmanlı Devleti, I. Dünya Savaşından yenik çıktıktan sonra, ölüm fermanı olan Mondros Ateşkes Antlaşmasını imzalamak zorunda kalmıştır. İtilaf Devletleri savaş devam ederken, Osmanlı Devleti'nin topraklarını kendi aralarında paylaşmışlardı. Artık Mondros Antlaşması ile birlikte, Osmanlı Devleti'nin toprakları resmen işgale hazır hale gelmiştir.

Bu antlaşmaya göre;
* Boğazlar bütün devletlere açık olacak ve yönetimi İtilaf devletlerinde bırakılacak.
* Osmanlı ordusu terhis edilecek ve orduya ait cephaneye el konulacak.
* Ulaşım yolları İtilaf Devletleri'nin denetimine bırakılacak.
* Donanma, İtilaf Devletleri'nin kontrolünde olacak.
* İtilaf Devletleri, güvenliklerini tehdit edecek bir durumda karşılaşırsa, herhangi stratejik bir bölgeyi işgal edebilecekti. (7. madde)
* Doğu Anadolu'daki 6 ilde(Bitlis, Erzurum, Sivas, Diyarbakır, Elazığ, Van-BESDEV) karışıklık çıkarsa, İtilaf Devletleri buraları işgal edebilecekti (24. madde)

Önemi:
* Osmanlı Devleti fiilen sona ermiştir.
* Osmanlı Devleti, boğazlar üzerindeki hakimiyetini kaybetmiştir.
* Anadolu toprakları işgale açık hale gelmiştir.
* Osmanlı ordusunun terhis edilmesi, ulaşım ve iletişim bölgelerin kaybedilmesi, donanmanın İtilaf devletlerinin elinde olması Osmanlı Devleti'ni savunmasız bırakmıştır.
* İtilaf Devletleri 7.madde ile birlikte işgallere zemin hazırlamıştır.
* 24. madde ile Doğu Anadolu Bölgesi'nde bir Ermeni devleti kurmak amaçlanmıştır.
* İtilaf Devletleri'nin, bu ateşkes antlaşmasından sonra Anadolu'yu işgallere başlaması asıl emellerini ortaya
koymuştur.


Paris Barış Konferansı (18 Ocak 1919)
* I.Dünya Savaşı'nı sona erdirecek barış antlaşmaların metninin hazırlanması için toplanılmıştır.
* İtilaf Devletleri; Arapları, Ermenileri ve Rumları Osmanlı toprakları üzerinde çoğunlukta oldukları yerleri ispat etmeye çağırmıştır.
* Konferansta pek çok sahte belge kullanılmıştır.
* Wilson İlkeleri'ne ters düşmemek için manda ve himaye düşüncesi kabul edilmiştir.
* İzmir ve çevresi ile İstanbul'a kadar Doğu Trakya Yunanlara bırakılmıştır.
* Batı Akdeniz İtalya'ya bırakılmıştır.
* Doğu Anadolu'da bir Ermeni Devleti kurulması kararlaştırılmıştır.
* Urfa, Antep, Maraş ve Suriye ile Lübnan Fransa'nın mandasına verilmiştir.
* Irak ve Filistin İngilizlerin mandasına verilmiştir.


ANADOLU İŞGAL EDİLİYOR
* İlk işgal edilen Türk toprağı Musul'dur. (3 Kasım 1918)
* 60 parçalık İtilaf devletleri donanması 13 Kasım 1928'de İstanbul Limanına demirledi. Boğazlar işgal edildi, Osmanlı Hükümeti denetim altına alındı.
* İstanbul fiilen işgal edilmeye başlandı. Bu arada Fransız generali Franchet Esperery'nin Rumların hediye ettiği beyaz bir atla (Fatih'in İstanbul'a girişini taklit ederek) İstanbul caddelerinde azınlıkların taşkınlıkları arasında törenle dolaşması ibret vericidir.

7.madde gerekçe gösterilerek;
* İngilizler; Musul, İskenderun, Antep, Maraş, Batum ve Kars'ı işgal ettiler. Samsun, Merzifon, Eskişehir, İzmit ve Afyon'a askeri kıtalar gönderdiler.
* İngilizler daha sonra yaptıkları bir antlaşma ile (15 Eylül 1918) Maraş, Antep ve Urfa'yı Fransızlara terk ettiler.
* Fransızlar; Dörtyol, Mersin, Adana'yı işgal ettiler; Afyon'a askeri birlik gönderdiler.
* İtalyanlar; Antalya, Burdur, Isparta, Muğla, Marmaris ve Kuşadası'nı işgal ettiler; Konya'ya askeri birlik sevk ettiler.
* Yunanlılar; Trakya, Uzunköprü ve Hadımköy demiryollarını işgal ettiler.


İzmir'in İşgali (15 Mayıs 1919)
Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'nda yenilmesi Yunanistan'a Megola İdeasını gerçekleştirme fırsatı tanımıştır. Yunanlılar, Osmanlı Devleti'nin zor durumdan olmasından yararlanarak Batı Anadolu ve Trakya'yı topraklarına katma, Doğu Karadeniz'de Pontus Devleti kurma çalışmalarını başlatmışlardır. Bu hedeflerine ulaşmak için Mondros Ateşkes Anlaşması'ndan sonra bu bölgelere Rum göçmenleri yerleştirmeye başlamış, yerli Rumları örgütleyerek Türk köylerine saldırılmalarına neden olmuşlardır. Paris Barış Konferansı'nda İtilaf Devletleri'nin de desteğini alınca 15 Mayıs 1919'da İzmir'i işgal etmişlerdir.

İşgalin Önemi:
* Milli bilinç uyandı ve halkı Milli Mücadele için örgütlemek kolaylaştı
* Kuva-yı Milliye birlikleri ortaya çıkmaya başladı
* İstanbul ve Anadolu'da Mitingler düzenlendi
* Redd-i İlhak Cemiyeti kuruldu
* Halk, işgalcilere güvenilemeyeceğini anladı.

Ataman Bey 2021-10-27 11:39:31 anında paylaştı.