6. Sınıf Sosyal Bilgiler 3. Ünite Dünyanın Neresindeyim (konu özeti)

DÜNYANIN NERESİNDEYİM

Ekvator:
Kutup noktalarına eşit uzaklıkta bulunan ve Dünya'nın en şişkin yerinden geçtiği varsayılan daireye Ekvator denir.

Paraleller:
Ekvator'a paralel olarak çizildiği varsayılan hayali çemberlere Paralel denir. Paralellerin ait oldukları açı cinsinden derecesine de Enlem denir.

Özellikleri
* Ekvator'un 90 kuzeyinde, 90 da güneyinde olmak üzere, toplam 180 paralel bulunur.
* Başlangıç paraleli ve en büyük paralel dairesi Ekvator'dur.
* Ekvatorun kuzeyine Kuzey Yarım Küre güneyine ise Güney Yarım Küre adı verilir
* Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe Paralellerin boyları kısalır.
* 90° Kuzey ve Güney Paralelleri bir nokta halindedir.
* Paraleller birbirleriyle kesişmezler, birleşmezler.
* Paraleller Doğu - Batı doğrultusunda uzanırlar.
* Paraleller arası mesafe her yerde aynıdır ve 111 km'dir.

Meridyenler
Bir kutuptan diğer kutba ulaşan, paralelleri dik açıyla kesen hayali yarım çemberlere meridyen denir. Meridyenler ait oldukları açı cinsinden derecesine de Boylam denir.

Özellikleri
* Başlangıç meridyeni İngiltere'nin başkentindeki Greenwich istasyonundan geçen meridyendir.
* Başlangıç meridyeninin 180 doğusunda, 180 de batısında olmak üzere, toplam 360 meridyen vardır.
* Meridyenler arasındaki mesafe Ekvatordan kutuplara gidildikçe azalır
* Bütün meridyenlerin boyları birbirine eşittir.
* Meridyenler Kuzey - Güney doğrultusunda uzanır.
* Bütün meridyenler kutuplarda birleşirler.
* Birbirini takip eden iki meridyen arasındaki yerel saat farkı 4 dakikadır.

Coğrafi Konum
Bir yerin Dünya üzerinde bulunduğu konuma coğrafi konum denir. Coğrafi konum, matematik(mutlak) ve özel (göreceli) konum olarak ikiye ayrılır.

Matematik (Mutlak) Konum
Dünya üzerindeki bir yerin başlangıç paraleline (Ekvator) ve başlangıç meridyenine (Greenvvich) göre olan konumuna matematik(mutlak) konum denir.

Türkiye'nin Matematik Konumu ve Sonuçları

* Ülkemiz 36°-42° Kuzey Paralelleri ile 26°-45° Doğu Meridyenleri arasında yer almaktadır.
* Ekvator'un kuzeyindedir.
* Kuzey Yarımküre'nin Orta Kuşağı'ndadır.
* Başlangıç Meridyeni'nin Doğusundadır.
* En kuzeyi (42 Kuzey) ile en güneyi (36 Kuzey) arasında kuş uçuşu yaklaşık 666 km. vardır.
* En doğusu (45 Doğu) ile en batısı (26 Doğu) arasında 76 dakikalık zaman farkı vardır.
* Orta kuşakta yer aldığı için her mevsim belirgin olarak yaşanır.
* Kuzeyden esen rüzg¢rlar sıcaklığı düşürür, güneyden esen rüzg¢rlar sıcaklığı artırır.

Özel(Göreceli) Konum

Dünya üzerinde bir ülkenin ya da herhangi bir yerin, kıtalara, okyanuslara, denizlere, komşularına, yeryüzü şekillerine ve ekonomik faaliyetlerine göre konumuna özel(göreceli) konumu denir.

Türkiye'nin Özel Konumu ve Sonuçları

* Üç kıtanın (Asya, Avrupa, Afrika) birbirine en yakın olduğu noktadadır.
* Üç tarafı denizlerle çevrili bir yarımadadır.
* Önemli ticaret yollarına ve boğazlara (İstanbul, Çanakkale) sahiptir.
* Gelişmiş Avrupa ülkeleri ile zengin petrol yataklarına sahip Orta Doğu ülkeleri arasındadır.
* Ortalama yükseltisi fazladır.(1132 m.)
* Batıdan doğuya doğru gidildikçe yükselti artar.
* Dağlar genellikle doğu-batı yönünde uzanır.
* Sıcaklık ortalaması batıdan doğuya doğru azalır.
* Yer şekillerinin çeşitli olması farklı iklim tiplerinin görülmesini sağlar.
* Yüzyıllardır çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yaptığı için tarihi- kültürel eserler bakımından zengindir.

Kıtalar ve Okyanuslar

Kıta:
Kendine bağlı olan adalarla, etrafı sularla çevrili olan büyük kara parçalarına denir. Yüzölçümüne göre büyükten küçüğe doğru kıtlar şu şekildedir; Asya, Afrika, Kuzey Amerika, Güney Amerika, Antartika, Avrupa, Avustralya (Okyanusya)

Okyanus:
Kıtalar arasındaki büyük çukurlarda kalan geniş ve derin su kütlelerine denir. Okyanuslar büyükten küçüğe şu şekildedir; Büyük Okyanus (Pasifik), Atlas Okyanusu (Atlantik), Hint Okyanusu

Ataman Bey 2021-11-19 13:09:22 anında paylaştı.