Sosyal Bilgiler 7. Sınıf 4. Ünite Zaman İçinde Bilim - Geçmişten Günümüze Yazının Serüveni Kazanım Ders Notu 14

GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE YAZININ SERÜVENİ

İlk adım; Günümüzden yirmi bin yıl önce mağara duvarlarına çizilen hayvan resimleriyle başlayan insanın iz bırakma tutkusu, altı bin yıllık bir geçmişi olan yazının ortaya çıkarılmasında atılan ilk adımlardır. Önemi: Tarih, insanın yazıyı bulmasıyla başlar.(MÖ 3200)

İlk yazı nesneleri gösteren resimler şeklindeydi.

İlk yazıyı bulan Sümerler, konuşma dilini yazı diline çevirmek suretiyle düşünceyi ve tarihi gelecek kuşaklara bırakma yöntemini de bulmuş oldular.

İlk Yazı Çeşitleri Sümerlerin kil tablet üzerine yazdıkları harflerin biçimi çiviye benzediği için bu yazıya çivi yazısı adı verildi. Çivi yazısını Babil ve Hitit gibi uygarlıklarda kullanmışlardır. Eski Mısırlıların kullandığı resimli yazıya "hiyeroglif" denir. Bu yazıda harfler resimlerle ifade edilir. Hiyeroglif yazılar yalnızca duvara ve anıtlara yazılırdı.

İlk Alfabe; Fenikeliler yazıyı çeşitli harflerle anlatarak ilk alfabeyi icat ettiler. Bu alfabe Yunanlılar ve Romalılar tarafından da geliştirilerek Latin Alfabesi
oluşturulmuştur.

TARİH BOYUNCA BİLGİNİN KORUNMASI VE SAKLANMASI AŞAMALARI

Kil tabletler, kil hamur h¢ldeyken üzerlerine çiviye benzer kamışlar ile yazının yazılıp kurutulmasıyla yapılmıştır. Her türlü ticari, din®, edeb®, bilimsel bilgi ve belgeler, kil tabletler üzerine yazılarak saklanmıştır. Asur kralı Asurbanipal kil tabletlerin saklanması ve korunması amacıyla Ninova şehrinde dünyanın ilk kütüphanesini kurdurmuştur.

Mısırlılar, Nil Nehri kenarlarında yetişen papirüs bitkisini çeşitli şekillerde işeyerek papirüs adı verilen kağıt türünü üretmeyi başarmışlardır. Mısır'da kurulan İskenderiye Kütüphanesi'nde birçoğu papirüs kağıdıyla hazırlanmış 900 binin üzerinde kitap bulunduğu tahmin edilmektedir.

Bergama Krallığı döneminde koyun ve keçi dersinden imal edilen ve katlanarak kitap h¢line getirilebilen parşömen k¢ğıdı geliştirilmiştir. Papirüse göre daha kullanışlı olan parşömen bilginin saklanmasını ve yaygınlaştırılmasını hızlandırmıştır. Bu sayede Bergama'da kurulan kütüphanede parşömen k¢ğıdında yazılmış 200 binin üzerinde kitap bulunmuştur.

Çinliler 2000 yıl kadar önce günümüzde kullandığımız k¢ğıdın çok benzerini üretmeyi başarmışlardır. Dut ağacının kabuklarının suda bekletilip tokmakla dövülerek hamur h¢line getirilmesi ve düz bir yüzey üzerine dökülerek kurutulması yoluyla elde edilen bu k¢ğıt, kısa sürede İpek Yolu üzerinde ticareti yapılan kıymetli bir ürün h¢line gelmiştir. Müslümanlar, k¢ğıt yapımını VIII. yüzyılda Çinlilerden öğrenmişlerdir.

Matbaanın icadıyla birlikte k¢ğıt üretimi ve basılan kitapların sayısı artmıştır. Zamanla k¢ğıt teknolojilerindeki gelişmeler sayesinde k¢ğıt maliyetleri düşmüş, bilginin yayılması hızlanmıştır. Bilgisayarların daha küçük ve daha az maliyetle üretilmeye başlanmasıyla bilgiler bilgisayarlara aktarılmaya ve işlenmeye başlanmıştır.

İnternet'in icadı ve yaygınlaşması sayesinde kitaplar ve her türlü bilgi ve belge dijital ortama aktarılmış ve tüm dünyaya çok daha hızlı ve kolay bir şekilde yayılmıştır. Günümüzde ise tabletler, akıllı telefonlar ve e-kitap okuyucular bilginin depolanmasını ve yaygınlaştırmasını kolaylaştırmaya devam etmektedir.

Melis Akyürek 2021-02-16 00:35:17 anında paylaştı.