Sosyal Bilgiler 7. Sınıf 3.Ünite İNSANLAR YERLER ÇEVRELER NEREYE YERLEŞELİM KAZANIM DERS NOTU 10
Melis Akyürek paylaştı.

Nüfus: Belirli bir zamanda sınırları belli bir bölgede yaşayan insan sayısıdır.

Nüfus Artışı: Belli bir alanda insan sayısında meydana gelen artıştır.

Doğal Nüfus Artışı: Doğum oranının ölümlerden fazla olmasıdır.

Nüfus Yoğunluğu: Km2 düşen insan sayısına nüfus yoğunluğu denir.

NÜFUS YOĞUNLUĞU= YAŞAYAN İNSAN SAYISI / YÜZÖLÇÜM

**Alan büyük nüfus az olursa nüfus yoğunluğu az olur.(D.Anadolu Bölgesi)
**Alan küçük nüfus çok olursa nüfus yoğunluğu çok olur.(Marmara Bölgesi)

-Ülkemizde nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu bölge Marmara bölgesidir; çünkü alan küçük nüfus fazladır.
-Ülkemizde nüfus yoğunluğunun en az olduğu bölge Doğu Anadolu Bölgesidir; çünkü alan büyük nüfus azdır.

Nüfus Yoğunluğunun Fazla Olduğu Yerlerin Özellikleri:
’¢ Sanayi ve ticaretin gelişmiştir
’¢ Ulaşımın gelişmiştir
’¢ İklimi elverişlidir
’¢ Turizm gelişmiştir
’¢ Tarımsal faliyetler gelişmiştir
’¢ İş imkanları çoktur
’¢ Yeryüzü şekilleri düzdür.

Nüfus Yoğunluğunun Az Olduğu Yerlerin Özellikleri:
’¢ Sanayi ve ticaret gelişmemiştir
’¢ Ulaşım gelişmemiştir
’¢ İklim elverişili değildir
’¢ Sanayi ve ticaret gelişmemiştir
’¢ İş imkanları azdır
’¢ Yeryüzü şekilleri engebelidir

En Yoğun Nufuslu İller:
İstanbul, Kocaeli, Zonguldak İzmir, Bursa, Ankara, Gaziantep, Trabzon, Ordu, Samsun, Sakarya

En Seyrek Nüfuslu İller:
Tunceli Hakkari, Sivas, Erzincan, Kars, Şırnak, Kastamonu, Yozgat, Bayburt, Artvin.

**Ankara'nın nüfusunun fazla olmasının sebebi başkent olması ve memur şehri olmasındandır.
**Zonguldak'ın nüfusunun fazla yoğun olmasının sebebi taş kömürü çıkarılmasıdır.
**Ülkemizde nüfus dengeli dağılmamıştır.Nüfusumuz genellikle kıyılarda ve batı kesimlerde toplanmıştır.

Nüfusun Dağılışını Etkileyen Özellikler:

1-Doğal Özellikler:

İklim:
Akdeniz ve Karadeniz iklimleri, ılıman iklim olarak adlandırılmaktadır. Ilıman iklim, insanların yaşamlarını ve ekonomik faaliyetlerini olumlu olarak etkilemektedir. Bundan dolayı ülkemizde iklimin ılıman olduğu kıyı kesimlerde nüfus fazla, iç kesimlerde nüfus daha azdır. Örnek; İstanbul, İzmir, Antalya gibi.

Yeryüzü Şekilleri:
Ova ve plato gibi düz alanlar tarım, sanayi ve ulaşım gibi ekonomik faaliyetleri yapmak için daha uygundur. Örneğin; düz bir alana sahip olan Adana, Konya ve Bursa gibi illerimizin nüfusu fazladır. Bu illerimizde hem tarım hem de sanayi gelişmiştir. Bu illerdeki yeryüzü şekilleri ulaşımı olumsuz etkilemez. Buna karşın dağlık ve engebeli alanlar insanların ekonomik faaliyetleri yapmasını zorlaştırır. Bu nedenle dağlık ve engebeli arazi üzerine kurulmuş yerleşim birimlerinde nüfus daha azdır. Örneğin; yeryüzü şekillerinin engebeli olduğu Muş ve Artvin gibi illerimizin nüfusu azdır.

Bitki Örtüsü:
Ormanların gür olduğu yerlerde yerleşme az görülür. Örneğin Trabzon, Rize.

Su Kaynakları:
Geçmiş zamanlardan günümüze su kaynaklarının çevresi insanlar tarafından yerleşim alanı olarak tercih edilmiştir. Su kaynaklarının yeterli olduğu yerlerde tarım ürünleri daha kolay yetiştirilir. Seyhan ve Ceyhan Nehirleri kıyısında kurulan Adana; Sakarya Nehri kıyısında kurulan Sakarya, nüfusu fazla olan illerimizdendir.

2-Beşeri Özellikler:

Tarım:
İklimin ılıman, yeryüzü şekillerinin düz, su kaynaklarının yeterli olduğu yerlerde tarım daha fazla gelişmiştir. Özellikle ülkemizdeki verimli ovalar tarımın rahatlıkla yapıldığı alanlardır. Bu tarım alanlarının çevresinde nüfus daha fazladır. Örneğin Çukurova, Bafra, Çarşamba, Gediz, Büyük Menderes Ovaları ve çevresi nüfusun fazla olduğu önemli yerleşim alanlarıdır.

Ticaret:
Sanayinin geliştiği yerlerde ticaret imk¢nı da fazladır. Ticari faaliyetler bankacılık, eğitim, sağlık gibi hizmet sektörü kollarını ön plana çıkarır. Ticaretin gelişmiş olduğu yerler insanlar tarafından daha çok tercih edilmektedir. Örneğin, Adana, Kocaeli ve Kayseri gibi şehirlerin nüfusu fazladır. Ticaretin gelişmediği Bayburt, Çankırı, Gümüşhane gibi şehirlerde nüfus azdır.

Sanayi:
Sanayi tesisleri genellikle ulaşımın kolay olduğu, ham madde temininin zor olmadığı yerlere kurulur. Bir yerde iklim ve yeryüzü şekillerinin uygun olması sanayi faaliyetlerinin yapılmasını kolaylaştırır. Sanayi tesislerinin olduğu yerlerde genellikle iş imk¢nı daha fazladır. Bu nedenle insanlar sanayi tesislerinin olduğu yerlere göç etmekte ve buralara yerleşmektedir. Bundan dolayı bu yerlerin nüfusu zaman içinde daha da artmaktadır. Örneğin; sanayi tesislerinin fazla olduğu İstanbul, İzmir, Ankara, Bursa, Kayseri ve Malatya gibi şehirlerin nüfusu fazladır. Sanayinin gelişmediği Tunceli, Ağrı ve Hakk¢ri gibi şehirlerde iş imk¢nları kısıtlı olduğu için nüfus daha azdır.

Ulaşım:
Ulaşım birçok beşer® faaliyeti doğrudan etkilemektedir. Özellikle sanayi ve ticaret, ulaşım ağının gelişmiş olmasıyla doğru orantılıdır. Yeryüzü şekillerinin düz ve sade olduğu İstanbul, Bursa, Gaziantep, İzmir ve Adana'da ulaşım daha rahat sağlandığı için nüfus fazladır. Yeryüzü şekillerinin dağlık ve engebeli olduğu Hakkari, Kastamonu, Sinop ve Gümüşhane çevresinde ulaşım imk¢nları kısıtlı olduğundan nüfus azdır.

Hizmet Sektörü:
Hizmet sektörünün geliştiği yerlerde eğitim ve sağlık kurumları ile turistik tesisler daha fazla olduğundan iş imk¢nları da fazladır. Ülkemizde eğitim ve sağlık kurumlarının yoğun olarak bulunduğu İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Eskişehir ve Adana gibi illerimizin nüfusu her geçen yıl artmaktadır. Ülkemizde yaz turizminin yoğun olduğu Antalya, Muğla, Aydın, İzmir gibi şehirlerin nüfusu fazladır. Kış turizminin yaygın olduğu Uludağ, Palandöken, Kartalkaya, Erciyes gibi kayak merkezi alanlarının çevresinde, kış mevsiminde insan sayısı artmaktadır.

Madencilik:
Madencilik faaliyetlerinin yapıldığı yerlerde nüfus daha fazladır. Petrolün çıkarıldığı Batman, taş kömürünün çıkarıldığı Zonguldak, linyit kömürünün çıkarıldığı Soma (Manisa) ve Elbistan (Kahramanmaraş), demir madeninin çıkarıldığı Divriği (Sivas) ve Hekimhan (Malatya) ülkemizde madenciliğin geliştiği yerlerdendir.

Harita: coğrafyaharita.com


Melis Akyürek 2020-12-24 00:21:21 anında paylaştı.

Yorumlar İçin Giriş Yap & Üye Ol