Sosyal Bilgiler 5. Sınıf 5. Ünite Üretim, Dağıtım ve Tüketim - Çevremizdeki Ekonomik Faaliyetler Ders Notu 20

ÇEVREMİZDEKİ EKONOMİK FAALİYETLER

İnsanlar, yaşayabilmek için çeşitli işler yaparlar. Hayvanlardan ve topraktan yararlanırlar, ticaretle uğraşırlar veya çeşitli iş yerlerinde çalışırlar. Bunlara ekonomik faaliyet denir. Bir bölgedeki ekonomik faaliyetleri o bölgenin coğrafi yapısı, yer altı ve yer üstü zenginlikleri, iklimi, ulaşım yolları belirler. Bölgede tarıma elverişli toprakların olması o bölgede tarım yapılmasına imk¢n sağlar. Bölgede yetiştirilen ürünleri de o bölgenin iklimi belirler, ekonomik faaliyetleri, ulaşım yolları, ticaret ve turizmi etkiler.



Marmara Bölgesi'ndeki Ekonomik Faaliyetler

Tarım:
Marmara Bölgesi'nde verimli ova ve platoların bulunması, arazinin düz yapıda olması ve sulama imk¢nlarının gelişmiş olması bölgede tarımın gelişmesini sağlamıştır. Ayçiçeği, pirinç, zeytin, fındık, mısır ve buğday bölgede yetiştirilen başlıca tarım ürünleridir.

Hayvancılık:
Hayvancılık, Marmara Bölgesi'ndeki önemli ekonomik faaliyetlerden biridir. Bölgede kümes hayvancılığı ile süt ve süt ürünleri elde etmek için yapılan mandıracılık oldukça gelişmiştir. Ayrıca Bursa ve Bilecik çevresinde ipek böceği yetiştirilir. Marmara Bölgesi'nde boğazlarda balıkçılık yapılır.

Sanayi:
Marmara Bölgesi'nde ulaşım imk¢nlarının gelişmiş olması, bölgenin ham madde kaynağı bakımından zengin olması, işgücü kaynağının ve tüketici nüfusun fazla olması bölgeye yapılan yatırımların artmasını ve bölgede sanayinin gelişmesini sağlamıştır. Bölgede gıda, et, süt, süt ürünleri ve tekstil sanayi gelişmiştir. Ayrıca otomotiv, demir-çelik, kimya, metal ve makine, camseramik, elektronik ve çimento sanayine ait kuruluşlar yer alır.

Turizm:
Marmara Bölgesi doğal güzellikleri, tarih® zenginlikleri ve müzeleri ile turizm açısından çok önemli bir bölgemizdir. İstanbul'da bulunan Ayasofya Müzesi, Haydarpaşa Garı, Dolmabahçe Sarayı ve Kız Kulesi; Bursa'da bulunan Ulu Camii, İznik Gölü, Ulubat Gölü ve Uludağ; Çanakkale'de bulunan Gelibolu Yarımadası Mill® Parkı ve Truva Antik Kenti bölgede turizmin gelişmesini sağlayan zenginliklerden bazılarıdır.

Madencilik:
Marmara Bölgesi'nde Marmara Adası'nda ve Bilecik'te mermer; Balıkesir'de bor; Çanakkale ve çevresinde linyit; Kırklareli çevresinde doğalgaz çıkarılır.


İç Anadolu Bölgesi'ndeki Ekonomik Faaliyetler

Tarım:
Tarım, İç Anadolu Bölgesi'ndeki en önemli ekonomik faaliyetlerden biridir. Bölgede tarıma elverişli geniş ova ve platolar yer alır. Buralarda karasal iklim koşullarına uygun olarak tahıl üretilir. Buğday, arpa, elma, patates ve şeker pancarı bölgenin önemli tarım ürünleridir.

Hayvancılık:
İç Anadolu Bölgesi'nde yaygın olarak koyun ve tiftik keçisi yetiştirilir. Ayrıca Sivas ve Kayseri etrafında büyükbaş hayvancılık yapılır.

Turizm:
İç Anadolu Bölgesi'nde turistlerin ilgisini çeken birçok tarih® ve doğal güzellikler yer alır. Anıtkabir, Kapadokya, Konya'daki Mevlana Müzesi, Hacı Bektaş-ı Veli Müzesi ve kış sporlarının yapıldığı Erciyes Dağı, İç Anadolu Bölgesi'nde yer alan tarih® ve doğal güzelliklerden bazılarıdır.

Sanayi:
İç Anadolu Bölgesi'nde ekonomiye katkı sağlayan birçok sanayi kuruluşu yer alır. Bölgede un, makarna, bisküvi, şeker, et ve süt ürünleri fabrikaları yer alır.


Karadeniz Bölgesi'ndeki Ekonomik Faaliyetler

Tarım:
Karadeniz Bölgesi'nde çay ve fındık gibi bol yağışa ihtiyaç duyan tarım ürünleri yetiştirilir. Çay ve fındığın yanı sıra tütün, mısır, keten, kenevir ve şeker pancarı bölgenin diğer önemli tarım ürünleridir. Ayrıca Ormancılık faaliyeti gelişmiştir.

Hayvancılık:
Gür çayır ve otlakların yer aldığı Karadeniz Bölgesi'nde büyükbaş hayvancılık yapılır. Bunun yanı sıra, Bolu'da yapılan kümes hayvancılığı, bölgenin önemli ekonomik faaliyetlerindendir. Karadeniz'de bol miktarda balık bulunur. Doğu Karadeniz bölümünde Arıcılık faaliyeti de yapılır

Madencilik:
Bölgede Zonguldak çevresinde çıkarılan taş kömürü, bölgenin en önemli yer altı zenginliklerindendir. Ayrıca Artvin Murgul'da ve Kastamonu Küre'de bakır çıkarılır.

Turizm:
Karadeniz Bölgesi'nde, birçok tarih® eser ve doğal güzellik bulunur. Trabzon'da bulunan Sümela Manastırı, Amasya'daki Kral mezarları ve Safranbolu Evleri Karadeniz Bölgesinde yer alan tarih® güzelliklerdendir. Yayla turizmine elverişli Ayder Yaylası, kış sporlarının yapıldığı Kartalkaya Dağı ve Ilgaz Dağı ise bölgede bulunan bazı doğal güzelliklerdendir.

Sanayi:
Bölgede, çay, fındık, fındık yağı, sigara, k¢ğıt, kereste, balık konservesi ve balık yağı fabrikaları bulunur. Ereğli ve Karabük Demir Çelik fabrikaları ile Çatalağzı Termik Santrali bölge ekonomisine katkı sağlayan diğer önemli sanayi kuruluşlarındandır.


Akdeniz Bölgesi'ndeki Ekonomik Faaliyetler

Tarım:
Bölgede düz ve verimli ovaların yer alması, sulama imk¢nlarının gelişmiş olması ve ılıman iklim görülmesi, bölgenin tarımsal faaliyetler için uygun olmasını sağlar. Ayrıca ılıman iklim koşulları sebebiyle bölgede seracılık yapılır. Muz, turunçgiller, mısır, yer fıstığı, pamuk ve gül bölgenin önemli tarım ürünleridir.

Turizm:
Akdeniz Bölgesi'nde yer alan tarih® eserler, doğal güzellikler ve plajlar sayesinde bölgede gerçekleşen turizm faaliyetleri gelişmiştir. Antalya'daki Aspendos Tiyatrosu, Manavgat Şelalesi, Alanya'daki Damlataş Mağarası, Alanya Kalesi ve Burdur'daki İnsuyu Mağarası ve Mersin'deki Kız Kalesi yerli ve yabancı turistlerin ilgilisini çeken yerlerden bazılarıdır.

Hayvancılık:
Akdeniz Bölgesi'nde yaygın olarak kıl keçisi ve koyun yetiştirilir. Madencilik: Krom ve kükürt, Akdeniz Bölgesi'nde ekonomiye katkı sağlayan yer altı zenginlikleridir. Adana Aladağ'da krom, Isparta Keçiborlu'da kükürt çıkarılır.

Sanayi:
Tarıma bağlı olarak gülün işlendiği gülyağı ve gül sabunu fabrikaları; pamuğun işlendiği dokuma fabrikaları Mersin'de bulunan petrol rafinerisi ve İskenderun'da bulunan demir çelik fabrikası bölgenin önemli sanayi kuruluşlarındandır.


Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki Ekonomik Faaliyetler

Tarım:
Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) ile bölgedeki verimli araziler sulanmaya başlamıştır. Bu sayede bölgede yetiştirilen tarım ürünü çeşidi ve miktarı
artmıştır. Pamuk, Antep fıstığı ve kırmızı mercimek bölgenin en önemli tarım ürünleridir. Ayrıca bölgede arpa, nohut ve karpuz da yetiştirilir.

Madencilik:
Güneydoğu Anadolu Bölgesi; Batman, Diyarbakır ve Adıyaman'da bulunan petrol yatakları ile ekonomiye büyük katkı sağlar. Ayrıca fosfat, krom ve manganez bölgenin diğer önemli yer altı zenginliklerindendir.

Hayvancılık:
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde bozkır bitki örtüsü nedeniyle koyun yetiştirilir

Sanayi:
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde petrol rafinerisi, tekstil fabrikaları, et, süt ve süt ürünleri fabrikaları bulunur

Turizm:
Güneydoğu Anadolu Bölgesi, tarih® eserler ve doğal güzellikler bakımından oldukça zengindir. Hasankeyf, Balıklı Göl, Mardin Evleri ve Nemrut Dağı Mill® Parkı bölgenin tarih® ve doğal güzelliklerinden bazılarıdır.


Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki Ekonomik Faaliyetler

Tarım:
Yükselti ve iklim nedeniyle tarım gelişmemiştir. Ovalarda arpa ve buğday gibi tahıllar üretilirken Malatya yöresinde kayısı üretimi yapılır.

Hayvancılık:
Hayvancılık, Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki en önemli ekonomik faaliyettir. Bölgede Erzurum-Kars yöresinde büyükbaş hayvancılık, bozkırların yer aldığı ovalarda küçükbaş hayvancılık yapılır. Bol çiçekli yaylaların bulunduğu Erzurum - Kars platosunda, Hakk¢ri ve Bitlis'te arıcılık gelişmiştir.

Madencilik:
Maden çeşitliliği ve rezervi bakımından en zengin bölgemizdir. Demir, krom, kurşun, çinko ve linyit bölgenin önemli yer altı zenginliklerindendir.

Sanayi:
Yer şekilleri ve iklim koşulları elverişsiz olduğu için sanayi yeterince gelişmemiştir. Bölgede et ve süt ürünleri fabrikaları, şeker ve kayısı işleme fabrikaları bulunur. Linyit yataklarına bağlı olarak Termik santralleri ve hidroelektrik santralleri kurulmuştur.

Turizm:
Tarih ve kış turizmi gelişmiştir. Palandöken Kayak Merkezi, Van Gölü, Ağrı Dağı, İshak Paşa Sarayı, Ani Harabeleri ve Akdamar Kilisesi bölge ekonomisine katkı sağlayan önemli turistik yerlerdendir.


Ege Bölgesi'ndeki Ekonomik Faaliyetler

Tarım:
Ege Bölgesi'nde ekonominin temelini oluşturur. İklim yeryüzü şekilleri ve su kaynakları nedeniyle tarım gelişmiştir. Zeytin, pamuk, üzüm, incir, tütün ve turunçgiller yetiştirilir. Bölgenin iç kesimlerinde ise karasal iklim görülmesine bağlı olarak haşhaş, şeker pancarı, buğday ve arpa üretimi yapılır.

Hayvancılık:
İzmir, Manisa ve Denizli gibi büyük kentlerinde kümes hayvancılığı yapılır. Ayrıca Muğla çevresinde kıl keçisi, iç kesimlerde ise koyun yetiştirilir.

Madencilik:
Linyit, tuz, cıva ve mermer gibi yer altı zenginliklerine sahiptir. Linyit, ülkemizde en fazla Ege Bölgesi'nden çıkarılır.

Turizm:
Ege Bölgesi'ndeki en önemli ekonomik faaliyetlerinden biridir. İzmir'de bulunan Efes Antik Kenti, dünyaca ünlü Pamukkale Travertenleri, Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi, Marmaris ve Çeşme'de bulunan plajlar; turizmin gelişmesini sağlayan zenginliklerden bazılarıdır.

Sanayi:
Bölgede yetiştirilen tarım ürünlerine ve çıkarılan yer altı zenginliklerine uygun sanayi kuruluşları yer alır. Petrol rafinerisi, tekstil, seramik, k¢ğıt, otomotiv, çimento, şeker ve gübre fabrikaları bu sanayi kuruluşlarından bazılarıdır. Ayrıca bölgede linyit yataklarının fazla olmasına bağlı olarak termik santraller bulunur. Manisa - Soma'da, Muğla - Yatağan'da, Kütahya - Tunçbilek'te bulunan termik santraller bunlardan bazılarıdır.

Melis Akyürek 2021-03-07 20:07:35 anında paylaştı.