Sosyal Bilgiler 5. Sınıf 3. Ünite İnsanlar Yerler Çevreler - Afetler ve Çevre Sorunlarının İnsan Yaşamına Etkisi Kazanım Ders Notu 14

Resim: Pixabay (Toprağı erozyondan korumak için seki örneği.)

DÜNYADA GÖRÜLEN ÇEVRE SORUNLARI

Hava kirliliği:

Atmosferde bulunan zararlı gazların miktarının artmasına hava kirliliği denir.


Su kirliliği:

Sanayi kuruluşlarının atıkları, deniz taşımacılığı sırasındaki kazalar, çöplükler, tarımda kullanılan ilaçlar, doğal ve yapay gübreler su kirliliğine neden olur.

Toprak kirliliği:

Yerleşim alanlarından çıkan atıklar ve çöpler, sanayi atıkları, egzoz gazları, kimyasal gübreler, tarımla mücadele ilaçlarının kullanımı, su ve rüzgar erozyonu toprak kirliliğine neden olur.

Gürültü kirliliği:

İnsanı rahatsız eden insan sağlığına zarar veren sesler gürültü kirliliğine neden olur. Çevremizde bulunan arabaların ve iş makinelerinin çıkardığı sesler, eğlence yerlerinden yüksek müzik sesleri, bağırarak konuşan insanların sesleri, sanayi kuruluşlarından gelen sesler gürültü kirliliğine neden olur.

Küresel Isınma:

Küresel ısınma, atmosfere salınan gazların neden olduğu düşünülen sera etkisinin sonucunda, Dünya üzerinde yıl boyunca kara, deniz ve havada ölçülen ortalama sıcaklıklarda görülen artışa verilen isimdir.Küresel ısınma, su kaynaklarındaki buharlaşma hızını artırır. Dünya'mızın ortalama sıcaklığının artmasıyla birlikte buzullar erimeye başlar. Bu da buzullarda yaşayan canlıların yaşamınıïtehdit eder ve kıyıya yakın yerleşim birimlerinin sular altında kalmasına yol açabilir.


Afetlerin Etkisi:

*Can ve mal kaybına sebep olur.
*Ekonomiye zarar verir.
*İnsanların göç etmelerine sebep olur.
*Ulaşımı aksatır.
*Eğitim ve öğretim aksar.
*Toplumsal dayanışma artar.

Doğal afetler, can ve mal kayıplarına neden olan doğa olaylarıdır. Bu tür doğa olayları yeryüzünde her zaman olagelmiştir. Can ve mal kayıplarına yol açmayan doğal afetler, doğal tehlike olarak isimlendirilir. Doğal olayların afetlere neden olmasında yeryüzü şekilleri, jeolojik yapı ve iklim özellikleri ile insan faktörü etkili olmaktadır.

Doğal afetler oluşum nedenlerine göre jeolojik ve meteorolojik kökenli olmak üzere ikiye ayrılır. Jeolojik kökenli doğal afetler; deprem, volkanik püskürme, heyelan vb.dir. Meteorolojik kökenli doğal afetler; şiddetli yağış, sel, taşkın, don olayı, orman yangınları, kuvvetli rüzg¢r, çığ ve yıldırımdır. Doğal afetler oluşum hızlarına göre yavaş ve hızlı gelişen doğal afetler olmak üzere ikiye ayrılabilir. Yavaş gelişen doğal afetler; kuraklık, erozyon, çölleşme vb.dir. Hızlı gelişen doğal afetler; deprem, heyelan, çığ, volkanik püskürme vb.dir.

Doğal olayların afete dönüşmesinde insanların etkisi fazladır. Dünya'da insanların ortaya çıkardığı önemli değişmelerden birincisi baraj, yol, köprü, tünel gibi fiziki yönden değişme; İkincisi bitki örtüsünün tahribi ve yanlış arazi kullanma ile başlayan, özellikle sanayinin gelişmesini takiben ortaya çıkan kirli su, hava, çeşitli katı atıkların etkisi ile Dünya'mızın doğal dengesini bozucu değişmelerdir.

Doğal afetler bölge ve ülke ekonomilerine zarar verdiği için insanlar üzerinde sosyal ve psikolojik açıdan olumsuz etkileri vardır. Doğal afetler bütünüyle önlenemez; fakat hasarları azaltılabilir.

Melis Akyürek 2021-01-17 22:32:19 anında paylaştı.