LGS T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Kavramları

Aşar (Öşür) vergisi: Osmanlı döneminde köylülerden, ürettikleri tarım ürünleri için 1/10 oranında alınan vergi. "öşür" sözcüğü, Arapça anlamı "onda bir" demektir.

Ateşemiliter: Bir devletin yabancı ülkelerdeki elçiliklerinde görevli asker® uzman.

Beyanname: Bir kimsenin resmi bir kuruluşa herhangi bir durumu bildirmek için verdiği çizelge, bildirge, bildiri

Cemiyet: Dernek

Cephe: Savaşta orduların karşılaştığı hat ya da büyük savaşın her bir bölümü. Örneğin 1. Dünya Savaşı'nın Kafkas Cephesi gibi.

Darülfünun: Üniversite reformu öncesinde İstanbul Üniversitesi'nin eski adı

Diplomasi: Devletler arasındaki anlaşmazlıkları askeri güç kullanmadan görüşmeler yoluyla çözme

Dinamik: Durgun olmayan sürekli değişken olan, hareketli.

Dogma: Sorgulanamayan tartışılamayan bilgi.

Egemen devlet: Bağımsız devlet

Emperyalist: Başka bir devleti sömüren, yayılmacı devlet.

Erkan-ı harbiye: Osmanlı Devleti'nde Genelkurmay Başkanlığının görevini yapan kurumdur.

Etnik grup: Bir devleti oluşturan ana topluluk milletten başka, o devlette yaşayan dil, din vb özellikleriyle o milletten farklı özelliklere sahip küçük topluluklardan her biri.

Evrensel: Bütün insanlığı ilgilendiren

Fetva: Bir sorunun İslam'a uygun olup olmadığı konusunda şeyhülislam ya da müftünün verdiği karar

Fırka: Parti

Gayrimüslim: Müslüman olmayan. Azınlık anlamında da kullanılır.

Gazi: Savaşa katılmış ve savaştan sağ çıkmış kişi.

Genelge: Tamim. Herhangi bir konuda aydınlatmak, dikkat çekmek üzere ilgililere gönderilen yazı.

Halife: Hz Muhammed'in ölümünden sonra Müslümanların yöneticilerine denir. Halifenin makamına ise hilafet denir.

Hanedan: hükümdar, padişahın geniş ailesi

Harp malulü: Savaşta yaralanmış gazi

Heyet-i Temsiliye: Erzurum Kongresi kararlarını uygulamak üzere Mustafa Kemal'in başkanlığında oluşturulan hükümet gibi çalışan yürütme organıdır.

Hıfzıssıhha: sağlıklı yaşamak için gereken önlemlerin bütünü. Türkiye Cumhuriyetinin ilk sağlık kurumu

Hıyanet-i vataniye: TBMM'ye karşı başlatılan isyanları bastırmak için çıkarılan ve İstiklal mahkemelerinde kullanılan kanun

Himaye: Koruma

Hitabet: Güzel ve etkili konuşma sanatı. Güzel ve etkili konuşanlara da hatip denir.

İdadi: Lise

İktisadi: Mali, ekonomiyle ilgili

İkmal: Eksik olan şeyleri tamamlama, bütünleme.

İlhak: İşgal edilen toprakların işgalci devlet tarafından egemenlik altına alınması

İnkılap: Köklü değişiklik, devrim, ihtilal

İstiklal: Bağımsızlık

İşgal: Bir yeri geçici olarak ele geçirme

İstihkam: Düşman saldırılarını durdurmak için yapılmış siperlerin olduğu yer.

İttifak: Anlaşma, bağlaşma, oybirliği, ortaklık

Jön Türkler: Abdülhamit'e ve onun yönetimine karşı olanlar için kullanılan tabir. Jön Türk olarak isimlendirilenler İttihat Ve Terakki Cemiyeti'ni kurmuştur.

Jeopolitik : Bir devletin yönetimi ile o yerin coğrafyası arasındaki ilişki.

Kabotaj kanunu: Türkiye'nin limanları ve sahilleri arasında taşımacılığın sadece Türk gemileri ya da Türk bayrağı taşıyan gemiler tarafından yapılma şartını getiren kanun.

Kalkınma: Bir ülkenin ekonomik yapısının gelişmesi, zenginleşmesi ve çağdaş ülkeler seviyesine ulaşması

Kapitülasyon: Yabancılara verilen ayrıcalık.

Kuvay-ı inzibatiye: Hilafet Ordusu" olarak da bilinir. Kurtuluş Savaşı`nda İstanbul Hükümeti`nin TBMM Hükümeti`ne karşı kurduğu, yarı resmi askeri örgüt.

Kuvayımilliye: İşgallere tepki olarak halkın ve askerlikten terhis olanlardan oluşan gönüllü birlikler.

Kuvvetler ayrılığı: Yasama (yasa yapma), Yürütme (Yasaları uygulayarak ülkeyi yönetme) ve yargı görevlerinin ayrı organlar tarafından yürütülmesidir.

Liberalizm: Ekonomide devletin müdahalesini kabul etmeyen, Özel girişimciyi destekleyen sistem

Maarif: Eğitim

Maarif Vek¢leti: Eğitim Bakanlığı

Manda: Kendini yönetemeyecek duruma gelen ülke yönetimlerinin, daha güçlü ülkelere ve cemiyetlere verdiği yönetme yetkisidir. Manda kelimesi ile kurulan kullanılan himaye kelimesinin anlamı korumadır.

Mecelle: Mecelle Osmanlı Devleti zamanında, Ahmet Cevdet Paşa Başkanlığındaki bir heyet tarafından, İslam Hukukuna bağlı kalınarak hazırlanan aile hayatının da kapsamlı olarak yer aldığı kanunlar

Meclis-i Mebusan: Mebuslar Meclisi. Osmanlı'da halkın seçtiği vekillerden oluşan meclis

Medeni kanun: Mecelle'nin kaldırılmasıyla İsviçre'den alınarak uyarlanan ve aile hayatını düzenleyen kanun.

Medrese: Daha çok İslami bilgi ve kuralların öğretildiği öğretim kurumu.

Meşrutiyet: Hükümdarlıkla yönetilen bir ülkede hükümdarın başkanlığı altında Meclis (Parlamento) yönetimine dayanan hükümet (yönetim ) biçimi

Milis: Savaş sırasında orduya yardımcı olarak toplanan halk gücü

Milli hakimiyet: Milli egemenlik. Milli irade. Millet yönetimi

Milli Mücadele: Kurtuluş Savaşı

Misak-ı iktisadi: Ekonomik yemin. İzmir İktisat Kongresi'nde alınan ekonomik kararlar belgesi.

Misakımilli: Milli Yemin. Meclisi Mebusan'da kabul edilen milli sınırları hedefleyen belge.

Miting: Bir olaya dikkat çekmek için yapılan açık hava toplantısı.

Monarşi: Yönetme gücünün haktan alınmadığı ve tek kişide olduğu rejim. Padişahlık, imparatorluk, çarlık vb.

Muallim: Öğretmen

Muharebe: Savaş

Musiki: Müzik

Mübadele: Değiş tokuş etmek

Müdafaa: Savunma

Mühimmat: Savaş gereçleri, cephane

Mütareke: Ateşkes antlaşması

Nüfuz: Söz geçirme, güçlü olma

Panslavizm: Rusya'nın tüm Slav kökenli ve Ortodoks milletleri bir bayrak altında toplama politikası

Rejim: Yönetim şekli

Rüştiye: Ortaokul

Saltanat: Sultanlık, padişahlık, padişahın makamı

Sanatoryum: Verem hastalarının tedavi gördüğü hastane

Sanayi-i nefise Mektebi: Güzel sanatlar akademisi

Siyasi: Yönetimle ilgili

Strateji: Amaca ulaşmak için izlenen yol

Şeriye ve Evkaf Vekaleti: Din işleri ve vakıflar Bakanlığı

Taarruz: Hücum

Takrir-i sükûn: Şeyh Sait İsyanını bastırmak için çıkarılan kanun.

Tevhid-i tedrisat: Öğretim birliği

Tehcir ( Sevk ve iskan): Zorunlu göç. Doğu Anadolu'da Ruslarla işbirliği yapan Ermenilerin göçü için çıkarılan kanun.

Tekalif-i milliye: Milli yükümlülük. Kütahya-Eskişehir Savaşı'ndan sonra ordunun ihtiyaçlarının halktan karşılanması için emirlerden oluşan kanun.

Tekke, zaviye, Dergah: Tarikatların ibadet ve zikir amacıyla kullandıkları yer

Terhis: Askerliğin sona ermesi

Teşikilat-ı esasiye: TBMM'nin çıkardığı ilk anayasa

Topyekün: Hep birlikte, hep beraber

Yasama: Devletin Yürütme ve yargının yanı sıra üç temel görevinden biri. Kanun yapma anlamına gelir ve Türkiye Cumhuriyeti'nde bu görev TBMM'ye aittir.

Zaruret: Zorunluluk

Ziraat: Tarım

Zümre: Topluluk

Ataman Bey 2022-05-07 23:31:39 anında paylaştı.