6. Sınıf Sosyal Bilgiler 5. Ünite Kaynaklarımız Kazanca Dönüşüyor (konu özeti)

Ülkemizde Yapılan Ekonomik Faaliyetler:

Ekonomik Faaliyet: İnsanların yaşamlarını devam ettirmek için yaptıkları işlerin tümüne ekonomik faaliyet denir. Ekonomik faaliyetler doğal ve beşeri kaynakların kullanılması sonucu ortaya çıkmıştır.


Doğal Kaynak:

Doğada bulunan ve insanların ekonomik faaliyet yapmalarını sağlayan unsurlara doğal kaynak denir. Başlıca doğal kaynaklarımız şunlardır.
* Topraklarımız
* Sularımız
* Madenlerimiz
* Ormanlarımız
* Turizm Kaynaklarımız

Topraklarımız

İnsanlar topraklardan çeşitli amaçlarla yararlanırlar. Topraklarımız; tarım, hayvancılık ve sanayi (çimento, tuğla, kiremit, cam, seramik, porselen’¦) faaliyetleri yapılır.

Tarım:
Toprağın işlenerek ürün elde edilmesi işlemine tarım denir. Ülkemizde görülen farklı iklimler, toprak özellikleri ve yeryüzü şekilleri tarımın çeşitli olmasını etkilemiştir.

* Karadeniz kıyılarında, fındık ve çay gibi bol yağış gerektiren tarım ürünleri yetiştirilir.
* İç bölgelerde tarıma elverişli geniş ova ve platolar yer alır. Buralarda karasal iklim koşullarına uygun olarak tahıl (buğday, arpa,
yulaf’¦) ve şekerpancarı üretilir.
* Akdeniz kıyılarında verimli ovaların yer alması, sulama imk¢nlarının gelişmiş olması ve ılıman iklim görülmesi sayesinde muz, turunçgiller,
mısır, yer fıstığı, pamuk ve gül yetiştirilir.
* Ülkemizin güneydoğusundaki verimli ovalarda pamuk, Antep fıstığı ve kırmızı mercimek yetiştirilir.
* Ülkemizin Ege denizi kıyılarında Akdeniz ikliminin görülmesine bağlı olarak zeytin, pamuk, üzüm, incir, tütün ve turunçgiller yetiştirilir.
* Marmara Bölgesi'nde Trakya Yöresi'nde ayçiçeği ve pirinç tarımı yapılır.

Ülkemizde Tarımı Destekleyen Kuruluşlar:
* Tarım ve Orman Bakanlığı
* Toprak Mahsulleri Ofisi
* Tarım ve Kredi Kooperatifleri
* Devlet Su İşleri
* Ziraat Bankası
* Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) İdaresi

Tarımda Verimi Artırmak İçin Yapılacak Faaliyetler
* Gübreleme
* Sulama
* İlaçlama
* Tohum Islahı
* Pazarlama
* Modern Tarım Yöntemlerinin Uygulanması

Hayvancılık:

Ekonomik değeri olan hayvanların üretilip, beslenmesi ve pazarlanması işlerine hayvancılık denir. Ülkemizde yapılan bazı hayvancılık türleri şunlardır.

Büyükbaş Hayvancılık:
Ülkemizde hayvancılık faaliyetleri, mera hayvancılığı ve ahır hayvancılığı olarak ikiye ayrılır. Mera hayvancılığı doğa koşullarına bağlı olarak yapılan hayvancılıktır. En çok Doğu Anadolu Bölgesi'nde yapılmaktadır. Ahır hayvancılığı yıl boyunca hayvanların ahırlarında beslenmesidir. En çok Marmara Bölgesi'nde yapılmaktadır.

Küçükbaş Hayvancılık:
Türkiye'de en çok yapılan hayvancılıktır. Bu gruba giren hayvanlar koyun, kıl keçisi ve tiftik keçisidir.

Kümes Hayvancılığı:
Tavuk, horoz, hindi, kaz, ördek gibi hayvanlara denir. En çok Güney Marmara, Ege Bölgesi, Orta ve Batı Karadeniz bölümlerinde yetiştirilir.

İpek Böcekçiliği:
İpek böceği, doğal ipek elde etmek için yetiştirilen ve dut yaprağı ile beslenen bir hayvandır. Türkiye'de Bursa, Bilecik ve Diyarbakır'da ipek böcekçiliği yapılmaktadır.

Arıcılık:
Bal ve balmumu elde etmek için arı beslenme faaliyetine denir. Dağlık ve engebeli yörelerde (Rize, Kars, Hakk¢ri, Muğla’¦) yapılır.

Balıkçılık: ,
Denize kıyısı olan yerlerde özellikle Karadeniz ve Marmara'da yaygın olarak yapılır. İç bölgelerde ise akarsu ve barajlarda tatlı su balıkçılığı yapılır.

Sularımız

Ülkemizin üç tarafı sularla çevrili bir yarımadadır. Ayrıca önemli yeraltı ve yerüstü su kaynaklarına sahiptir.

Ülkemizdeki deniz, akarsu ve göllerimizde yapılan başlıca ekonomik faaliyetler ise şunlardır;
* Karadeniz ve Marmara Denizi'nde balıkçılık faaliyetleri yapılır.
* Akdeniz ve Ege Denizi'nde yaz turizmi yapılmaktadır.
* Akarsularımızdan tarımda sulama amaçlı yararlanılır.
* Hızlı akan akarsularımız üzerine barajlar yapılarak hidroelektrik santralleri sayesinde elektrik üretilir.
* Bazı akarsu ve göllerimizde tatlı su balıkçılığı yapılır.
* İstanbul ve Çanakkale Boğazı ile liman şehirlerimizde deniz yolu ticareti ile ulaşım faaliyetleri yapılır.
* Yeraltından çıkan sıcak sulardan jeotermal enerji santralleriyle elektrik üretilir.

Madenlerimiz

Maden:
Yer altından çıkarılan değerli maddelere maden denir.

Rezerv:
Madenin yer altındaki miktarı.
- Ülkemizde maden arama için Maden Tetkik Arama (MTA)Enstitüsü kurulmuştur.
- Madenleri işletmek içinde Etibank kurulmuştur.


Türkiye'de Çıkarılan Başlıca Önemli Madenler

Bor:
Ülkemiz dünyada bor yatakları bakımından en zengin ülkesidir. Marmara Bölgesinde Bursa, Kütahya, Eskişehir ve Balıkesir çevresinde çıkarılır. Bor jet, roket yakıtı, sabun deterjan, lehim, fotoğrafçılık, tekstil, cam, k¢ğıt gibi daha birçok eşya yapımında kullanılır. Geleceğin petrolü olarak adlandırılır.

Demir:
Divriği (Sivas), Hekimhan, Hasan Çelebi (Malatya), çıkarıldığı önemli yerlerdir. İnşaat ve Sanayi kuruluşları olmak üzere birçok alanda yaygın olarak kullanılır.

Bakır:
En çok Murgul(Artvin), Küre (Kastamonu), Maden (Elazığ) çıkarılır. Elektrik,elektronik sanayi, mutfak eşya yapımı, süs eşyaları yapımında kullanılır.

Krom:
En çok Guleman (Elazığ), Fethiye, Köyceğiz (Muğla)Elazığ, Eskişehir'de en çok çıkarılır. Çeliği sertleştirmede de paslanmaz çelik yapımında kullanılır. Ülkemizde en çok çıkarılan madenlerin başında gelir.

Boksit (Alüminyum):
Seydişehir, Akşehir (Konya), Akseki( Antalya) en çok çıktığı yerdir. Boksit madeni işlenerek alüminyum elde edilir. Elektrik-elektronik sanayi, uçak ’“otomotiv sanayi,inşaat sektörü ev eşya yapımında kullanılır.

Taş Kömürü:
Ülkemizde sadece Zonguldak çevresinde çıkarılır. Çoğu demir-çelik fabrikalarında kullanılır.

Linyit:
Bir kömür çeşididir ısınma ve termik santrallerinde enerji üretimi olarak kullanılır. Ülkemiz linyit yönünden zengin yataklara sahiptir. Çıkarıldığı önemli bazı yerler: Afşin-Elbistan (Kahramanmaraş), Tavşanlı-Tunçbilek (Kütahya), Yatağan (Muğla), Soma (Manisa)

Petrol:
Önemli enerji kaynağıdır. Yakıt dışında poşet yapımı gibi birçok alanda kullanılır. Ülkemizde petrol sadece Güneydoğu Anadolu Bölgesinde çıkarılır.( Batman, Siirt, Diyarbakır, Adıyaman).

Ormanlarımız:

Orman:
Birçok ağaç ve canlı ve cansız varlıkların oluşturduğu topluluğa orman denir. Orman bakımından en zengin bölgemiz Karadeniz Bölgesi'dir.

* Türkiye'de ormanların dağılışını etkileyen en önemli faktör nemlilik ve yağıştır. Bununla birlikte; yer şekilleri, yükselti, toprak özellikleri gibi faktörlerde ormanların dağılışını etkiler.
* Türkiye'deki ormanların %79'u kıyı bölgelerinde yer alırken, iç bölgelerde orman varlığı yalnızca %21 'dir.
* Karadeniz'de nem oranının yüksek olması nedeniyle ormanlar deniz seviyesinden itibaren başlar. Bölgede, her mevsim bol yağışlı olması nedeniyle gür ormanlar yetişir.
* İç bölgelerde yağışların yetersiz olması ve belli dönemlerde kuraklığın etkili olması nedeniyle, ormanlar geniş alan kaplamazlar. İç kesimlerde ormanlar, genellikle daha nemli olan yüksek kesimlerde toplanmıştır.

Ormanların Önemi
* Canlı yaşamı için gerekli oksijeni üretir.
* Erozyonu önler.
* İçinde barındırdığı bitki ve hayvan varlığını korur.
* Ormancılığa bağlı ekonomik faaliyetlerin yapılmasını sağlar (kereste, kağıt sanayisi gibi)
* Asker® ve stratejik yönden yurt savunmasına katkı sağlar.
* Kıyılarda, kumulların içerilere sokulmasını engeller
* Temiz havası ve doğal güzellikleriyle turizme katkı sağlar.
* Havanın temizlenmesine ve atmosferdeki nem dengesinin korunmasında düzenleyici rol oynar.
* Sel, çığ, taşkın ve heyelan gibi doğal afetleri önler.

Turizm Kaynaklarımız:

Turizm:
İnsanların gezip, görmek, eğlenmek, dinlenmek amacıyla yaptığı gezilere denir.

* Turizm faaliyeti milli sınırlar içinde gerçekleşiyorsa "iç turizm" ülkeler arasında oluyorsa "dış turizm" adını alır.
* Turizm, ülkeler için ekonomik, kültürel, sosyal ve halk sağlığı yönünden yararlar sağlar.
* Turizm ülkemizi ve kültürümüzü yabancı ülkelerin insanlarına tanıtmak için en iyi yollardan biridir. Bu yüzden ülke ve insan olarak turizmi iyi değerlendirmemiz gerekir.
* Ülkemiz turizm açısından birçok imk¢na sahiptir.
* Ülkemizde yapılan başlıca turizm çeşitleri; Yaz turizmi, kış turizmi, dini turizm, doğa turizmi, tarihi turizm vb.

Turizmin sağladığı yararlar:
Ülke içindeki birlik ve beraberlik duygusunu geliştirir. Uluslararası yakınlaşma ve samimiyet sağlar. Ülkeye döviz girdisi sağlar, ekonomiyi güçlendirir. Ticareti canlandırır. Ulaşım ve haberleşme olanakları artar.

Ataman Bey 2022-03-02 11:00:04 anında paylaştı.