Cizre Ulu Camii Kapı Tokmağı
Bengü Yılmaz paylaştı.

13. yüzyıl Artuklu eseri olan bu tokmak 27x24x3 cm. ölçüsünde.

Diyarbakır’da, Artuklu Sarayı hizmetinde çalışan İsmail el-Cezeri’nin 1206’da yazdığı “Otomata” adlı minyatürlü yazmada, onun tarafından tasarlanmış yaklaşık elli adet mekanik aletin yanı sıra dev bir kapının çizimi, ejder figürlü kapı tokmakları ile birlikte görülmektedir. Cizre Ulu Cami’nin kapı kanatları ve tokmakları 13. yüzyılda bu örneğe göre yapılmıştır. Müzede sergilenen bu eser, çift kanatlı kapının üzerindeki birbirine eş iki tokmaktan biridir. Döküm tekniğiyle yapılmış ve üzeri kazıma tekniği ile süslenmiş olan kapı tokmağında görülen iki ejder yer ve gök ejderlerini, bunların ortasında bulunan aslan ise yere ve göğe hakim olan hükümdarı sembolize eder. Tokmağın ejderleri sivri kulaklı, badem gözlü ve kanatlıdır. Yılan pullarıyla kaplı gövdeleri helezon şeklinde düğümlenirken, birbirlerine dolanan kuyrukların uçları kartal başı biçiminde bitmektedir. Ejderlerin ortasında yer alan stilize aslan başı, içinden geçen bir mil ile figürlere bağlanmaktadır.

1969 yılında tokmaklardan birinin yerinden sökülerek çalınması üzerine kapı kanatları önce Mardin Müzesine, 1976 yılında da Türk ve İslam Eserleri Müzesine getirilmiştir. Çalınan kapı tokmağı bugün Kopenhag David Samling Müzesinde bulunmaktadır.

Bengü Yılmaz 2020-04-24 21:15:47 anında paylaştı.

Yorumlar İçin Giriş Yap & Üye Ol