Tuzun Tarihteki Önemi
Eski Toprak paylaştı. Marco Polo, Tibet'te tuz bloklarına kralın siluetinin basılıp para yerine kullanıldığını yazmıştı. Tuz, M.Ö. 523'te Habeşistan'da da para yerine kullanılıyordu.
’¦ Tuz vergisinin ise tarihteki ilk vergi olduğu söyleniyor.
’¦ ’˜Maaş' sözcüğünün İngilizce'deki karşılığı olan ’˜salary' kelimesinin, Latince'de ’˜tuz' demek olan ’˜sal' kelimesinden türediği sanılıyor.
Çin İmparatoru Yu, M.Ö. 2200'de tuza vergi koyarak devlet bütçesini dengede tutmuştu. Roma İmparatorluğu'nda tuzdan alınan vergi önemli bir gelir kaynağıydı. Savaş zamanı tuza zam yapılarak gerekli para toplanırdı. Barış zamanı ise ucuzlatılarak fakir halkın tuzsuz kalmaması sağlanırdı.
’¦ Roma İmparatorluğu döneminde askerlerin maaşı, bazen para yerine tuz verilerek ödenirdi. Bu nedenle geçmişte görevini iyi yapan askerlere "aldığı tuzu hak ediyor" denilirdi.
’¦ Antik Yunan'da esirler tuz karşılığında satılırdı ve tembel köleler için "tuzun karşılığını veremiyor" denirdi. Savaş dönemlerinde sefere çıkan orduların tuz bulamayışı ise sorunlara neden olurdu.
’¦ Roma İmparatorluğu'nun ilk yıllarında, Roma'ya tuz taşıyan arabaların kolay ve hızlı hareket etmeleri için özel bir tuz yolu ’˜Via Salaria' yapılmıştı.
’¦ Uğruna çıkan savaşları da ekleyelim. Tıpkı ABD'de 1866-1877 arasında gerçekleşen ’˜San Elizario Tuz Savaşı' gibi.
’¦ Öte yandan tuz, Fransız İhtilali ile de ilişkili. Şöyle ki:
Fransız Devrimi öncesinde, tuzun tüketiciye satış fiyatı, üretim maliyetinin yirmi katına varmıştı. Tuz vergisi nedeniyle köylülerin yıllık gelirlerinin en az sekizde biri tuza harcanır olmuştu. Üstelik Fransa'nın bazı bölgelerinde kraliyet, kişi başına yılda 9 kg tuz tüketimini zorunlu kılmıştı.
Verginin uygulanışındaki keyfilik ve adaletsizlik, halkı daha da bunalttı ve tüm bu sorunlar, tuz kaçakçılığının doğmasıyla sonuçlandı. Öyle ki, Fransız Devriminden önceki bir yıl içerisinde, tuz kaçakçılığından hüküm giyerek idam veya kürek cezasına çarptırılanların sayısı 3500'ü bulmuştu.
Tuzdan alınan vergiye halkın isyanı, 1789 Fransız Devriminin nedenleri arasında yer aldığı gibi; Hindistan'da Gandi'nin, İngilizlere karşı 1929-1931 yıllarındaki sivil itaatsizlik kampanyasının da bir parçasıydı.
Eski Toprak 2019-07-22 09:18:41 anında paylaştı.