Bin yıldan beri konfederasyonlar kurup başına geçen, pek çok başkentte hüküm süren Türklerin artık çöküşe geçtiğine kim inanırdı? Karşımıza kurban ve hizmetli olarak çıkıyorlarsa bunun nedeni devÂrin yeniden Ötüken göçebelerinin devri olmasıydı, ama bu kez Ötüken'in sahibi onlar değildi, yerlerini Moğollar'a bırakmışlardı.
Kurban mıydıler? Türklerin 11 ve 12. yüzyılda inşa ettikleri hemen hemen her şey Moğolların darbeleri altında yıkıldı. Harezmşahlar, Anadolu Selçukluları, Kıpçaklar birer birer Moğollar'a yenik düştüler ve boyunduruk altına alındılar. Moğollara, o da ancak artık güçleri tükenmek üzereyken, Mısır Memlükleri karşı durabilmeyi başarmışlardır.
Hizmet eden taraf mıydılar? Hem de ne kadar! Hem de ne başarılı! Moğolların yapması gereken çok şey vardı ancak sayıları oldukça azdı. Adriyatik Denizinden Çin ve Hint denizlerine dek at koşturmuş ve belki yirmi milyon kilometrekare genişliğinde bir alaÂnı ele geçirmiş bu halk ancak birkaç yüz bin kişiden oluşuyordu! Türkler kendilerini onlardan çok farklı hissetmiyorlardı. Altay bozkırlarının insanları olan Türkler, Moğollar ve Tunguzlar tüm halkları bir araya getiren konfederasyonlara başından beri alışıktılar. İki Türk boyu arasındaki mesafe, bir Türk boyu ile bir Moğol boyu araÂsındaki mesafeden fazla değildi. Dillerinin aynı olmamasına karşın, söz dizimsel kuruluşları aynıydı; dolayısıyla aynı düşünme tarzına sahiptiler. Kitleler halindeydiler: Yukarı Asya'nm büyük göçebe topÂlulukları, Uygurlar, Karahitaylar ve kuşkusuz İran Türkmenleri ve Afganistan Türkmenleri ve nihayet Bulgarlar her yerde, özellikle de Batı Asya ve Doğu Avrupa'nın savaş alanlarında her zaman MoğollarÂdan sayıca çoktular. Cengiz Han elindekileri çocukları arasında paylaştırmaya karar verdiğinde, oğlu Çağatay'a ancak 4000 Moğol verebilmiştir. Diğerleri ne olacaktı? Moğolistan hemen hemen sadece Moğollara ait bir yerleşim yerine dönüştüğüne göre yurtlarına dönmeleri gerekecekti. Yurdundan ayrılanlarsa bu kez Türkler olacaktı.
Jean-Paul Roux, Türklerin Tarihi
Jean-Paul Roux 2020-05-10 21:56:54 anında paylaştı.