TÜRK TARİHİNİN İLK PİLOT HAVA ŞEHİDİ
Eski Toprak paylaştı.
TÜRK TARİHİNİN İLK PİLOT HAVA ŞEHİDİ
Telli turnam gibi çıktın yuvadan,
Dedi o saklar, kötü gözden yaradan,
Dedim saklar, kötü gözden yaradan,
Yine akşam oldu ezan sesi var,
Bülbüllerin güle karşı yeisi var,
O yavrumun benden gayri nesi var,
Ağla annem, ağlamanın yeridir,
Tayyareden düşen oğul Fethi'dir.
''Yine akşam oldu,ezan sesi var'',1914 yılında Sebilci Hafız Hüseyin Efendi'nin yanık sesiyle okuduğu ve ilk pilot şehidimiz Yüzbaşı Fethi Bey'e ithaf ettiği gazelinin adıdır.
Türk havacılık târihinde pekçok ilke imza atan Fethi Bey,aslında bir deniz subayıdır.1901 yılında başladığı Bahriye Çarkçı Mektebi İdâdisi'nden 1908'de mezun olur.Donanmada makinist,teknisyen teğmen ve üsteğmen olarak görev yapan Fethi Bey,1912'de İngiltere'deki uçuş okuluna gönderilen ekipte yer alır.Bir denizci olan Fethi Bey'in gönderilme nedeni,uçak motorları ve diğer teknik aksamla ilgili eğitim almasıdır.Ancak uçuşa olan hevesi Fethi Bey'i pilotluk eğitimi almaya yöneltir.Birkaç ay sonra patlak veren Balkan Savaşı ile İstanbul'a çağrılan pilot adayı subayların eğitimleri yarım kalmışsa da onlar İstanbul'da eğitimlerini tamamlayarak brövelerini alırlar.Fethi Bey de bu subayların arasındadır.Balkan Savaşlarında görev yapan pilotlar,Yeşilköy Havaalanı'nın kurulması sürecinde de yer alırlar.Hava subayı olarak Selanik'e gönderilen Fethi Bey ve arkadaşları,Osmanlı ordularının Selanik'ten çekilmesi sırasında burada bulunan iki uçağı, Yunanlılar'ın eline geçmemesi için yakarak İstanbul'a dönerler.Yüzbaşı Fethi Bey,nitelikleri açısından diğer pilotlardan ayrılır.O,her şeyden önce teknisyendir ve aynı zamanda pilottur.Hâliyle Türk havacılığının ilk teknisyen pilotudur.İlk uzun mesâfeli kol uçuşunu o yapmıştır.Düşman hatları üzerine havadan bombardıman yapan ilk pilot subaydır ve bu başarısı ona gümüş liyâkat madalyası kazandırmıştır.
1913 yılının Şubat ayında gerçekleştirdiği gece uçuşuyla, gece uçuşu yapan ilk Türk pilot unvanının da sahibi Fethi Bey'dir.Donanma Cemiyeti'nin uçak alınması için düzenlediği bağış kampanyasının broşürlerini havadan İstanbul'a o dağıtmıştır.Bu uçuşta kampanyaya destek veren Belkıs Şevket Hanım'a da kokpitinde yer veren Fethi Bey,bir Türk kadının yaptığı ilk uçuşun da pilotu olmuştur.
Balkan Savaşları yenilgisi ile moral çöküntüsüne uğrayan Osmanlı ordusunun kurmayları,uzun mesafeli bir uçuşla hem orduya hem millete manevi destek vermek isterler.İstanbul-Kahire arasında yapılması plânlanan yolculuk için tüm pilotlarımız gönüllü olur.Muâvenet-i Milliye uçağına pilot olarak Yüzbaşı Fethi Bey, yardımcı olarak Sadık Bey,Prens Celalettin uçağına pilot olarak Nuri Bey,yardımcı olarak İsmail Hakkı Bey'ler seçilir.Yüzbaşı Fethi Bey ve yardımcısı Sadık Bey'in İstanbul'dan başlayıp İskenderiye'de bitecek yolculuğu 8 Şubat 1914'te başlar.Uçaklar,Konya,Ulukışla,Adana,Humus ve Şam hava güzergahını takip ederek önce Kudüs'e ardından Mısır'a ulaşmayı hedeflemiştir.
Yolculuğun en zor aşaması olan İstanbul-Şam etabı başarıyla tamamlanır.27 Şubat 1914'te Şam’dan havalanan Yüzbaşı Fethi Bey yönetimindeki Muâvenet-i Milliye, bir sonraki hedefi olan Kudüs’e ulaşamaz. Yapılan arama çalışmaları sonucu uçağın enkazı ile Fethi Bey ve Sadık Bey'in cansız bedenleri Taberiye gölü yakınlarındaki bir vâdide bulunur.Yolculuğa birlikte başladıkları arkadaşlarının şehâdetinden habersiz olan Nuri Bey ve İsmail Hakkı Bey,uçakları Prens Celalettin ile Halep'ten Şam'a ulaştıklarında bu acı kazâdan haberdar olurlar.Bu olay üzerine uçuş planları değişen Nuri ve İsmail Hakkı Beyler 11 Mart 1914 günü Yafa’dan sahil yoluyla Mısır’a gitmek üzere havalanırlar. Ancak kısa süre sonra denize düşen uçaktan İsmail Hakkı Bey sağ kurtulurken pilot Nuri Bey boğularak şehit olur. Nuri Bey’in cenazesi de Şam’a getirilir ve arkadaşlarıyla birlikte Şam'daki Selahaddin Eyyubi türbesinin haziresine defnedilir.
Fethi Bey ve arkadaşlarının şehadeti,Balkan bozgunu nedeniyle zaten yıkılmış olan Türk milletini derinden sarsar.Fethi Bey'in anısını yaşatmak için bir karar alınır ve o tarihe kadar adı Meğri olan bir şehrin adı ''Fethiye''olarak değiştirilir.Bugün Muğla'ya bağlı olan Fethiye,Türk havacılık târihinin ilk şehitlerinden olan Yüzbaşı Fethi Bey'in manevi hatırasını yaşatmaktadır.
Alıntı
Eski Toprak 2019-05-16 09:56:09 anında paylaştı.