Atlar

Merhabalar bu gün atlardan bahsettik buyrun okuyun. Atın bilimsel adı Equus caballus’tur. Çok eski çağlardan beri insanoğlu ile beraber yaşayan atın geçmişi günümüzden yaklaşık 55 milyon yıl öncesine dayanır. En eski şekli ile atın insanoğlundan 50 milyon yıl önce var olduğu kabul edilir. 

Halk arasında “at” deyiminin anlamı çok geniştir. At, insanlara hizmet eden hayvanların en kabiliyetlisi ve kıymetlisidir. İnsanların eski harp meydanlarındaki yardımcısı, yük taşımada hizmetçisi; yarış, cirit, çit atlama ve av sporlarında neşe ve zevk ortağıdır. Silah gürültüsüne ve bando sesine rahatlıkla alışır. Erkek olanına aygır, yük çekenlere beygir, dişisinekısrak, yavrusuna tay, yeni doğmuş yavruya kulun, operasyon sonunda testisleri alınanlara (burulmuş erkek at) iğdiş, başıboş gezenlere hergele, koşum atlarının erkeğine beygir, dişisine bazı yörelerde gölük denir. Türkler atlarına ayrıca şu isimleri de vermişlerdir; ılgar atı (önemli haberleri getiren hızlı ve dayanıklı), menzil atı (posta atı), cenk atı (akıncı atı),koşu atı (yarışlarda kullanılan), av atı, semer atı (yük atları), alay atı (merasimlerde komutan atı), araba atı, yedek atı(süvari yedeklerine verilen atlar), aşı atı (aygır olarak kullanılanlar) gibi.

Atlar, mide ve bağırsakları kendine özgü olmakla beraber geviş getiremezler. İnsanlar gibi tek parçalı olan midelerinin hacmi 10-19 litredir. Safra kesesi bulunmamaktadır.

Bir atın beyni yaklaşık 650 gram gelmektedir. Yaklaşık 20 metre ince barsak, 10 metre kadar kalın bağırsağı vardır. Günde ortalama 3-8 kg. taneli yem ve 5-35 kg. ot ve samandan oluşan gıdalarından yaklaşık 42-62 saat sonra ve günde 10-12 kez gaita çıkarırlar. Toplam gaita miktarı 9-15 kilogramı bulur. Kör barsak 25-30 litre su alabilecek şekilde oldukça büyüktür ve bir depo görevi görür. Günde ortalama 20-40 litre içilen su, 15-30 dakikada dağılır. Günde 4-5 kez ve 4-10 litre idrar yapabilir. Yine günde 5-7 litre terleme yoluyla sıvı atar. Midesinin yemek borusuyla bağlandığı özel yapısı dolayısıyla kusamaz. Kusma belirtileri göstermeleri ölümlerinin yaklaşmış olduklarını gösteri

Erkeğinde 40, dişisinde 36 diş bulunur. Üst ve alt çenede altışar adet olmak üzere on iki kesici ve her çenede de on ikişerli 24 ezici dişi vardır.

Atın gebelik süresi ortalama 11 ay veya 48-49 hafta, yani 320-340 gündür ve genellikle bir yavru doğurur. Yavrunun gözleri açık olarak doğar ve bir saat içinde ayağa kalkarak annesini izlemeye başlar. Emzirme süresi 20-24 hafta veya 5-6 aydır. Kısraklarda kızgınlık ilkbaharda başlar ve ortalama 5-7 gün sürer. Yaklaşık üç haftalık dönemlerle yaz mevsiminin ortalarına kadar tekrar eder.

Normal olarak dinlenirken dakikada 8-16 kez soluk alır ve alınan hava 35 litredir. Normal nabız sayısı 28-40’dır ve kan miktarı atın ağırlığının 1/8'i kadardır. Vücut ısısı 37.5-38.5 derecedir.

Erkek eşek ile kısrak çiftleştirilirse “katır” elde edilir. Aygır at ile dişi eşeğin çiftleştirilmesinden de “bardo” denen katır çeşidi elde edilir. Her iki melez de kendi aralarında üremezler. Katır, bardodan daha dayanıklıdır.

Atlar büyümelerini 4-5 yaşında tamamlar. Rüya görebilir ve çevre etkilerine göre ortalama olarak 25-30 yıl (5-16 yaşları arasında en güçlü devreleri.) yaşayabilirler. Uzun yaşamlarını iyi bir bakım, iyi bir beslenme ve düzenli bir çalışma etkiler.Bilgilendirici metinimi okuduğunuz için çok teşekkür ederim yorum yazmayı unutmayın

Ebubekir Geniş 2020-01-17 22:19:10 anında paylaştı.