Ali Fuat paşa kimdir

ALİ FUAT CEBESOY KİMDİR?

Ali Fuat Cebesoy, 23 Eylül 1882'de Salacak, Üsküdar'da doğmuş, 10 Ocak 1968'de İstanbul'da hayatını kaybetmiştir. Türk asker ve siyasetçidir.

Türkiye'nin ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk ile Harp Okulu yıllarında sınıf arkadaşı idi. Türkiye'nin işgali sırasında İzmit'ten Ankara'ya ilerleyen İngiliz birliklerine ateş açma emrini vererek şimdiki adı Alifuatpaşa tren istasyonu olan mahalde durdurması nedeniyle Kurtuluş Savaşı'nı fiilen başlatan ilk komutan oldu ve savaş boyunca önemli görevler üstlendi. Yine Kurtuluş Savaşı yıllarında üstlendiği Moskova Büyükelçiliği görevini başarıyla yürüttü ve Türkiye'nin kuzeydoğu sınırlarını belirleyen Moskova Antlaşması'nı imzaladı. Milletvekili olarak başladığı siy¢s® yaşamında Türkiye'nin ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kurucularından birisi olup sonrasında İzmir Suikastı sanığı olarak Orgeneral rütbesindeyken İstikl¢l Mahkemeleri tarafından yargılandı.

1931'de siyasete dönerek TBMM başkanlığı, bayındırlık bakanlığı ve ulaştırma bakanlığı yaptı. 1948'den itibaren siyasete Demokrat Parti'de devam etti. 27 Mayıs Darbesi'nden sonra Yassıada Mahkemeleri'nde yargılandı.

İLK YILLAR

23 Eylül 1882 tarihinde Salacak, İstanbul'da doğdu. Babası, sonradan Türkiye'nin ilk bayındırlık bakanı olan İsmail Fazıl Paşa idi. İlk ögrenimini Erzincan'a, orta ögrenimini İstanbul'a Saint Joseph lisesi'nde yaptı. Babasının gönülsüzlüğüne rağmen 13 Mart 1899'da Harp Okulu'na girdi, orada Mustafa Kemal ile aynı sınıfa düşmesi bir bakıma gelecekteki kaderini çizmiş oldu. Selanikli olan Mustafa Kemal, İstanbul'da Ali Fuat'ın ailesinin yanında kalıyordu 1902 yılında harp Okulu'nu bitirdi; 11 Ocak 1905 tarihinde harp akademisi'nde sekizinci olarak mezun oldu.

ASKERLİK YAŞAMI

Ali Fuat Bey'in Beyrut'ta başlayan kıta hizmetleri, 1908'de ki Roma askeri ateşeliği dışında çok hareketli geçti
Trablusgarp Savaşı başlar başlamaz oraya ilk gidenler arasındaydı. Balkan Savaşı sırasında Karadağ'da, yanya Kalesi'nin de pista ve pisani muharebelerinde, birinci dünya savaşı' nın başında tümen komutanı olarak katıldığı kanal hareketinde Büyük başarılar gösterdi kanal hareketinde 8 Kolordu Kurmay Başkanlığı Doğu Anadolu Cephesi'nde Mustafa Kemal Paşa'nın emrindeki 16. Kolordu da 5. Tümen Komutanlığı yaptı. Liman von Sanders komutasındaki Yıldırım Orduları Grubu 'nun Edmund allenby komutasındaki İngiliz ordusu karşısında hezimete uğramasından sonra Yıldırım Orduları Halep'in kuzeyini kadar çekilmek zorunda kaldı. Bulgaristan'ın 29 Eylül'de savaştan çekilmesi sonucu Osmanlı Devleti'nin müttefikleri ile karayolu bağlantısını kopmuş, İtilaf devletleri ne Balkanlar'dan İstanbul yürüme imkanı doğmuştu. Unun üzerine Osmanlı İmparatorluğu 30 Ekim 1918 tarihinde Mondros mütarekesini imzalamak zorunda kaldı nokta Mondros Mütarekesi gereği Osmanlı'da ordusundaki Alman subaylarının ülkelerine dönmeleri gerekiyordu. 31 Ekim'de Yıldırım ordular grubu komutanı Liman von Sanders, görevini ustafa Kemal Paşa İstanbul'a dönmeden önce Ali Fuat Paşa'nın komutasındaki 20 orduyu terhis etmedi alifuatpaşa, t.tec hiz atlı 20. Kolordu yu Mustafa Kemal Paşa'nın emri ile önce Konya'ya, sonra da Ankara'ya getirdi. 1919 yılında Türkiye işgal edilirken Anadolu'da bağımsız olan iki kolordudan biri Ankara'da Ali Fuat Paşa komutasında, Diğeri ise Erzurum'da Kazım Karabekir komutasında ydı alifuatpaşa Emre ile 20 Kolordu birlikleri İzmit ve Adapazarı üzerinden Bilecik ve Eskişehir istikametine ilerleyen İngiliz kuvvetlerine Geyve yakınlarında, halen adı alifuatpaşa, Geyve istasyonu olan mevkide Ateş açarak onları Durdur geri püskürttü ve Türk Kurtuluş Savaşı'nı başlatan ilk komutan oldu. Sonra Mustafa Kemal Paşa Samsun'a çıktıktan sonra Erzurum kongresini gitmeden Amasya'da alifuatpaşa ile görüşerek Amasya tamimini birlikte imzalayıp ilan ettiler. Kurtuluş Savaşı'nın döneminde 20 Kolordu Vegas cephesi Komutanlığı yaptı İzmit ve çevresinde Yunan ve İngilizlere karşı savaştı İstanbul hükümetinin dahiliye nazırı Ali Kemal Mustafa Kemal Paşa'nın yetkisiz olduğu bir genelgeyle açıklayınca alifuatpaşa'da kendi Bölgesi'ndeki vadilerin kendisinden gelecek emirlere göre hareket edilmesini bildirdi. Ayrıca her tarafta müdafaa-i ukuk ve redd-i İlhak cemiyetlerinin kurulacağını ilgililere hatırlattı. Bu çabaları takdirle karşılandı için Sivas Kongresi sonrasında kuva-yi Milliye komutanı olarak görevlendirildi.

BÜYÜKELÇİLİK GÖREVİ

" umum Kuvayi Milliye komutanı" olarak kuva-yi seyyare komutanı Çerkez Ethem ile birlikte Yunan işgaline karşı 1920 ekim ayı sonunda Gediz harekatının yaptı. Taarruz planı Genelkurmay Başkanı miralay �smet bey kabul etmese de TBMM Kuvvetleri ağır zayiatlar verdikten sonra geldi geri alarak İzmir'in işgalinden sonra ilk defa Yunanlıların işgal ettikleri bir bölgeden geri çekilmelerini sağladı. Harekat'ın bitiminde Kuvayi Milliye Komutanlığı lağvedildi ve umum Kuvayi Milliye komutanı olan Mirliva Ali Fuat Paşa, Moskova Büyükelçiliği ne tayin edildi. Yerine kurulan 2 komutanlıktan "Batı Cephesi Komutanlığına" Albay İsmet bey "Güney Cephesi Komutanlığına" ise milli var Refet Paşa tayin edildi.

Mustafa Kemal Paşa'nın talimatını yerine getirmek ve halen gizli tutulan ve onun yazdığı mektubu vererek Sovyetler Birliği ile sınır tespit etmekle yükümlü olduğu bu zor görevi sırasında Kazım Karabekir komutasındaki TBMM orduları Eylül 1920'de Sarıkamış, Kars, Ardahan, Artvin ve Batum geri alırken Moskova Lenin ve Stalin, Türk ordusunun menşevikler e karşı savaşarak Aslında bolşeviklere de yardımcı olduğunu söyleyip teskin ediyordu. 16 Mart 1921'de TBMM olarak Sovyetler Birliği ile Moskova Antlaşması'nı imzaladı; Böylece hem TBMM İlk defa bir yabancı devlet tarafından tanınmış oldu Birgül hem de Türkiye'nin Kuzeydoğu sınırları tespit edildi.

SİYASİ HAYATI

10 Mayıs 1921 tarihinde Ankara'ya dönerek TBMM'de siyasi çalışmalarına başladı müdafaa-i Hukuk Cemiyeti başkanlığını yaptı. 1223 yılında Konya'da 2 ordu müfettişliği görevine getirildi, Bu dönemde meclisteki görevinden süresiz izine Sayıldı 1 yıl sonra Ordu görevinden istifa ederek meclisteki görevine Ankara Milletvekili olarak devam etti. 1925 yılının Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kurucuları arasında yer aldı ve 1926 yılında İzmir suikasti dolayısı ile İstiklal Savaşı'nı birlikte başlattıkları Kazımkarabekir, Rauf Orbay ve Refet Bele paşalarla birlikte tutuklandı, yargılandı ve beraat etti. 1 Ekim 1927 tarihinde TBMM'nin ikinci dönemi sona erince milletvekilliği de sona erdi. Ayrıca Ordu açığında iken 5 Aralık 1927 tarihinde askerlikten de emekliye sevkedildi.

İki dönem siyasi hayatı Mustafa Kemal ile barışması sonra 1931 yılında Konya milletvekili seçilmesi ile başladı. İsmet İnönü Cumhurbaşkanı olduktan sonra 1939 1943 yılları arasında bayındırlık Bakanlığı, 1948 yılında TBMM Başkanlığı ve1943 1943 yılları arasında Ulaştırma Bakanlığı yaptı. Aynı yıl TBMM başkanlığından ve Cumhuriyet Halk partisinden İstifa ederek Demokrat Parti'ye geçti 1950 seçimlerinde Eskişehir'den 1954 ve 1950'li seçimlerinde de İstanbul'dan milletvekili seçildi. 27 Mayıs darbesi sırasında tutuklanarak yassıada mahkemelerinde yargılandı. Serbest kaldı. |., ||.Dönem Ankara 4.,5.,6.,7.,8. DÖNEM Konya, 9. Dönem Eskişehir, 10.,11. Dönem İstanbul milletvekilliği yaptı.

ÖLÜMÜ

10 Ocak 1968 tarihinde İstanbul'da hayatını kaybetti hiç evlenmemiş tea.co civarındaki alifuatpaşa beldesini Merkez Caminin avlusuna gömülüdür nokta Ailesi yerinde kalmasını istediğimden Ankara'daki devlet mezarlığına nakledilmiştir müzede kendisine ait giysiler eşyalar, fotoğraflar ve dökümanlar mevcuttur. Yazdığı eserler

Birüssebi - Gazze meydan muharebesi ve 30. Kolordu(1938)
MİLLİ MÜCADELE HATIRATI (1953)
MOSKOVA HATIRALARI (1955)
SİYASİ HATIRALAR (1.CİLT:1957 2.cilt:1960)
Mektep Arkadaşım Atatürk (1967)
Mustafa Kemal - milli lider

Muhammed Berat Yeşilkurt 8/B 393 2020-05-08 01:39:16 anında paylaştı.