Vecihi Hürkuş
Kerem Hoca paylaştı. Vecihi HÜRKUŞ (1896-1969)İSTANBUL
Türk pilot, mühendis ve astsubay,
Türk havacılık tarihinin en önemli isimlerinden biridir. 6 Ocak 1896 tarihinde İstanbul'da doğdu. I. Dünya Savaşı'na katıldı. Yaralanınca İstanbul'a dönerek Yeşilköy'deki Tayyare Mektebi'ne girerek pilot olarak mezun oldu.
1- Vecihi Hürkuş, düşman uçağı düşüren ilk Türk tayyarecidir. Vecihi HÜRKUŞ, başarılı keşif ve bombardıman uçuşları yapmış ve bu arada girdiği bir hava muharebesinde bir Rus uçağını indirmiştir.
Aynı cephede bir başka çatışmada isabet aldı ve uçağı indirmeyi başardı. Esir düşmeden önce düşman eline geçmesin diye uçağını yaktı.
Ruslar esir aldıkları Vecihi Bey'i Hazar Denizi'ndeki Nargin Adası'na hapsetti. (Sarıkamış Savaşı'nda da Ruslara esir düşüp, binlercesi öldürülen Türklerin tutulduğu suyu az, yılanı bol ada) Ancak Vecihi adadan Bakü'ye kadar yüzmeyi başararak kaçtı ve yürüyerek Erzurum'a ulaşmayı başardı.
2- Av Uçağı tasarımını yapan ilk Türk Pilot. Bir av uçağı tasarımı yapan Vecihi Bey'in bu projesi Mondros Ateşkes Antlaşması'nın imzalanması ile yarım kalmıştır.
3- Kurtuluş Savaşı'nın ilk ve son uçuşunu yapan pilottur. Kurtuluş Savaşı'na katılan Vecihi Bey, özellikle İnönü ve Sakarya savaşı sırasında çok başarılı keşif ve destek uçuşları yaptığı gibi bir Yunan uçağını da indirmiştir. Kurtuluş Savaşı'nın ilk ve son uçuşunu yapan pilottur.
4- TBMM tarafından üç kez Takdirname verilen tek kişidir. Ayrıca hizmetlerinden dolayı Vecihi Bey'e kırmızı şeritli İstiklal Madalyası verilmiştir.
5- İlk Türk uçağını imal etti. Savaştan sonra İzmir'de yeni tayyarecileri eğitmeye başlar. Edirne'ye yanlışlıkla inen bir yolcu uçağını almakla görevlendirilir. Hizmeti karşılığı uçağa "VECİHİ" adı verilince, uçak inşa etmek düşünceleri canlanır.
6- İlk uçuşunun ardından ödülü uçağının elinden alınması oldu.28 Ocak 1925'de "VECİHİ K-VI"adını verdiği uçağını uçurur. Ancak ödül yerine onu ceza beklemektedir. Vecihi Hürkuş'un ödül beklerken ceza almasının nedeni, havacılıktan anlayan kimsenin bulunmamasıydı. İzin verecek merci olmadığı için, izinsiz havalanmış, bu yüzden de cezalandırılmıştır.
7- 1930'da Kadıköy'de ilk Türk sivil uçağını, aslında ikinci uçağı VECİHİ XIV'ü inşa etti.Askeri havacılıktan ayrılarak uçak tasarımı ve yapımı çalışmalarına devam etmiştir. 1930'da Kadıköy'de bir keresteci dükk¢nını kiralayarak, 3 ay içinde ilk Türk sivil uçağını, aslında ikinci uçağı VECİHİ XIV'ü inşa etti.
8-Uçabilirlik Sertifikası için Çekoslovakya'ya...İlk uçuşunu 27 Eylül 1930'da Kadıköy Fikirtepe'de büyük bir kalabalık ve basın topluluğu karşısında yapmıştır. Bu uçuştan sonra VECİHİ XIV ile önce Yeşilköy'e, sonra Ankara'ya uçmuştur. Uçabilirlik Sertifikası için İktisat Bakanlığına başvurmuş, 14 Ekim 1930'da "Tayyarenin teknik vasıflarını tespit edecek kimse bulunmadığından gereken vesika verilmemiştir" cevabını almış. Hürkuş, bunun üzerine bakanlık nezdinde yapılan girişimler sonucu uçağa istenen belgenin alınması amacıyla uçağı sökerek demir yollarından kiraladığı vagonla Çekoslovakya'ya gönderilmesi için müsaade almıştır.
9- Türk Tayyare Cemiyeti yararına Türkiye turu yaptı.
Hürkuş 23 Nisan 1931'de Çekoslovakyalı yetkililer tarafından civardaki bir gazinoda düzenlenen bir törenle, başköşesinde "Yaşasın Türk Tayyareciliği" yazılı bir pankartla onurlandırılarak uçuş müsaadesini almıştır. 25 Nisan 1931'de Çekoslovakya'dan uçarak Türkiye'ye gelmek için yola çıkıp 5 Mayıs 1931'de Türkiye'ye gelmiştir.
10- 1932'de "Vecihi Sivil Tayyare Mektebi" isimli ilk Türk Sivil Havacılık Okulu'nu açmıştır. Okulda ilk Türk kadın pilotumuz Bedriye Gökmen ile birlikte 12 pilot yetiştirmiştir.
11- İlk sivil havayolu şirketimiz Hürkuş Havayolları'nı kurmuştur.
Türk havacılık tarihinin en üretken ve girişimci kişilerinden olan Vecihi Hürkuş, Ankara'da anılarını yazdığı esnada, beyin kanaması geçirmiş veApollo 11'in aya basmak için yola çıktığı gün 16 Temmuz 1969 tarihinde Gülhane Asker® Tıp Akademisi Hastanesi'nde vefat etmiştir.
Kerem Hoca 2021-12-01 20:42:43 anında paylaştı.