İSLAM'DA ŞİA'NIN OLUŞUM SÜRECİ - MEVALİ

İslamiyet'in oluşumu sırasında yapılan savaşlarda Hz. Ali, Ümeyyelerden çok insanı öldürmüştü. Bundan dolayı Ebu Süfyan ve oğlu Muaviye'nin Ali'ye karşı özle bir kini vardı. Ebu Bekir de Ifk Olayı sonrasında Ali'nin kızı Aişe'ye olan tavrı nedeniyle kin tutuyordu. Bu ortak kin Ali dışında kalan Muhammed'in yakın arkadaşlarını Ali'ye karşı birleşmeye itti. Ali Muhammed'in cenazesini kaldırmaya uğraşırken diğerleri gelecekte halifeliğin nasıl olacağını hangi sırayla gideceğinin pazarlığını yapmaktaydılar. Osman'ın pek karışmadığı pazarlık sırasında Ömer ile Ebu Bekir anlaşarak ilk halifenin Ebu Bekir olmasına karar verdiler.
Halifeliği normal geçen Ebu Bekir'in doğal ölümünden sonra yerine Ali beklenti içinde olmasına rağmen anlaşma uyarınca Ömer halife oldu.
Ömerin halifeliği sürekli savaşlar ve yeni yerlerin fethi, yeni Müslümanların katılımı ile sürdü.
İslamiyet öncesinde Araplar elde ettikleri kölelere Meval® adını vermişlerdi. Yani kendileri gibi Arap olmayan alt tabakaya Meval® derlerdi. Bu durum İslamiyet sonrasında 4 halife döneminde de devam etmiştir. Ancak Ömer'in fetih hareketleri ile Arap olmayanlardan da Müslümanlar olmaya başladı. Böylece kendilerinin üstün ırk olduğunu düşünen Araplar daha sonra Müslüman olan ve Arap olmayanları MEVALÃŽ adı ile adlandırmayı tercih ettiler. Bu durum özellikle Ömer'in Sasanileri yenip İranlıları Müslüman yapması ile daha açığa çıktı. Arap Müslümanlar, İranlı Müslümanları Meval® olarak çağırıyorlar ve onları bu şekilde aşağılıyorlardı.
Ömer'den sonra Muaviye döneminde de Horasan'a Türklere yapılan saldırılar ve katliamlar sonrasında Müslüman olan bir kısım Türklere Meval® denmekteydi.
Başlangıçta İslam dini eşitlik üzerine kurulmuştu. Muhammed döneminde neredeyse sosyalist hatta zaman zaman komünistlik seviyesinde uygulanan sosyal eşitlik prensibi Ömer'den sonra yeni fetihlerle kazanılan yeni Müslümanlara karşı ırkçı tutum ile İslamiyeti olumsuz etkiliyordu. Özellikle İranlı Müslümanların hor görülmesi, onlara aşağılık insanlar gibi davranılması İranlılar içinde hoşnutsuzluk yaratıyordu. Bu durum özellikle Muaviye ve temsil ettiği Emevilere karşı düşmanlık beslemelerine yol açtı.
İleride göreceğimiz olaylara kadar İranlı Müslümanların Ali ya da Veli veya Muaviye gibi her hangi bir tercihleri yoktu. Ancak Muaviye ve Emevilere olan düşmanlıkları, özellikle İranlı toplumu Ali ve ailesinin başına gelenler karşısında taraf olmaya itti.
Sedat Karadayı

Kerem Hoca 2021-01-14 10:09:48 anında paylaştı.