Thalidomid faciası olarak tarihe geçen , 10.000 in üzerinde engelli ve ölü doğuma yol açan olaylar zinciri 1957 de başladı.
Grünenthal firmasının ürettiği Talidomit (Thalidomide) etken maddeli Contergan adlı ilaç 1954 yılında Doğu Almanya’da sara hastaları için sentezlenmişti. 1957 yılında sakinleştirici olarak piyasaya sürülen bu ilaç hamilelerin uyku problemine ve sabah bulantısına iyi geliyordu. Reçetesiz satılan Contergan prospektüsünde “hamile kadınlar, anne ve çocuklar tarafından güvenle kullanılabileceği” yazıyordu. Oysa yeterli testler yapılmamış hatta kimi denemelerde toksik durumlar fark edilmişti. İlaç yine de piyasaya sürüldü ve dönemin en çok satan ürünü oldu. Arka arkaya sakat doğumlar başlamıştı. Bebeklerin elleri ve ayakları gelişemiyor, kasıktan ya da omuzdan kolsuz – bacaksız deforme uzuvlar ortaya çıkıyordu. Bebeklerde körlük ve sağırlığa da rastlanıyordu. Fokomeli deniyordu bu duruma. Acı bir gerçek daha ise Thalidomide projesinin başında bulunan adam Nazilerin yargılandığı ünlü Nürnberg Mahkemelerinde hüküm giymiş Otto Ambros’tu. Kemirgenlerde testler yapılmıştı ama yetersizdi. Buna rağmen piyasaya sürüldü. Alman fizikçi Dr. Lenz bu yıllarda doğan çocuklardaki kol ve bacak geriliğinin bu ilaçla ilgili olabileceğini ortaya koydu ve Avustralyalı bilim adamı Dr. Mcbridge de bunu doğruladı. 1962 yılında Almanya başta olmak üzere diğer ülkelerde de toplatıldı hatta yasaklandı.
Bu sakat doğumlar dünyada sadece iki ülkede görülmedi. ABD ve Türkiye. Öngörülü iki bilim insanı bu ilaç için ruhsat verilmesini engellemişti.
ABD’ye ilacın girişini önleyen Kanadalı farmakolog Dr. Kelsey ‘idi. Kelsey Kennedy tarafından milli kahraman ilan edildi.
Ord. Prof. Dr. Süreyya Tahsin Aygün ise bizim kahramanımız oluyor. Bu bilim insanına çok şey borçluyuz. Thalidomide etkin maddeli ilaçlar tüm dünyada farklı isimlerle aspirin gibi satılırken, Prof. Aygün Sağlık Bakanlığı’nı ilaca karşı uyarıyor ve ülkeye girişine engel oluyor.
Bugün İngiltere’de Thalidomide kullanımına bağla sorunlarla yaşayan 470’in üzerinde hasta var. Almanya’da yaşları 48 ila 52 arasında değişen yaklaşık 2700 Contergan mağduru yaşıyor.